Awm hmuna ṭhu (dawr nghak, office kal, etc) kan tam sawt hle a. Hmui hmer lah tun hma aiin kan tithei. Chuvang nge maw ni, tute pawh hi kan dul a kiar dawn nghal mai zel a nih hi.
Dul Kiar Kan Tih Hi A Lo Ṭha Lo
Khai le, i dul a kiar em?
Dul kiar awmzia chu dulah thau a tam tihna a ni a. Taksaa thau tam hi doctor-te chuan an sawi mawi lo thei khawp. Thau chhia (cholesterol) a tam phei chuan chu chuan thisen sâng, lung tha lo, leh zunthlum, chhunglam chiangkuanlohna chi hrang hrang a thlen thei a ni.
Dul kiar (dula thau awm) tih tlem dan, man chawi tam ngai lova awlsam tea tih theih dan a awm.
Tih peih erawh a ngai ve ang chu! A hnuaiah hian a tih dan ṭha deuh deuh chi hnih kan sawi dawn nia.
Tunlai chuan dul kiar deuh hi kan kat nuk mai. Kan dula thau insiam hi a pawina lam kan ngaihtuah lo va, kan ngaihven lem lo a ang. Dul kiar tihreh nana hmanraw tha, man tlawm si chi hnih kan rawn sawi ang a, i lo hmang tangkai ve dawn nia.
Dula Thau Tih Reh Nana Thate:
Zikhlum
Zikhlum hi a man a tlawm a, a tam em em mai bawk. Dula thau awm paih nan a lo ṭha em em mai. Chawtani-a siamin a hel no kan ei ṭhin a. Hei hi thil ṭha tak a ni.
A hlum lai chauh ni lovin a hnah chang deuh pawh kha a ṭha em em a ni. Tui hang atan ei uar hrim hrim a ṭha.
Dulkiar tihreh nana thawk ṭha deuh tura i duh phei chuan a hnah (chang lutuk lo) kha la la, sil fai la. Thingpui fe kan chiah ang hian tui so-ah chiah rawh. Chumi hang chu nitin, i theih anga tamin i in ṭhin dawn nia.
Sawhthing
Sawhthingah hian chawi pai ṭawihna (digestive) a pui a, taksa rihna tihhniam nan a ṭha fahran bawk.
Ni tinin chaw i ei hmain keih hnih khat vel ei zel rawh. A thak deuhva a nuam chiah lo i tih leh i deng sawm ang a, i tui sa in turah a tui i pawlh ṭhin ang. Sawhthing phut an siamsa, pho ro sa hi thirfian chanve vel tui no khatah thlak la, i in mai thei ang.
Chutiang a awm lo a nih leh pan te tein zai lep la, tui chhuan so ah thlakin minute 5 chhung vel chhuang so berh berh rawh (so nasattir a ngai lo).
Hetianga sawhthing tui siam hi chaw ei hma minute 5 -10 vela lo in hmasak hian a ṭha ber a. Sawhthing tui hlang i in theih loh chuan ser tui leh khawizu tlem pawlhin a in theih tho bawk.
A chunga kan sawite bakah tukṭhuan, chhun chaw leh zanriah i ei apiangin pudina, celery, etc thlai hnah hel ei chi lam kha ei tel zel i tum bawk dawn nia.
Hetianga natural juice siam hi taksa tan a ṭha.
Taksa khawl hnathawh (metabolism) a puih avangin thau chhe paih nan an tha hle a ni. Tin, insawizawina chi hrang hrang – morning walk, tui chen, inkhelhna chi hrang hrang te kha i theih ang ang i ti zel bawk dawn nia.
A chunga kan sawi ei in chauh tiha taksa insawizawi lam i hlamchhiah chuan a ṭangkai tur angin a ṭangkai lo mai thei.
Thau titla/tlem duha insawi-zawi fote tan ei in lam an tih dan tur ṭanpuituah ngai ila, a dik ber zaw mah awm e.