RAWNGBAWLTU

  • HC Vanlalruata

Mizorama kohhran liante hian rawngbawltu rau rauvah, Pathian thu zir (theology zir chhuak), pastor atan a nemnghehte leh tualchhûng kohhran mipuiin an thlantlin kohhran upate hi an dah sâng hle mai a. Presbyterian kohhranah hian pastor-te chu thawh theih hunchhung bithliahin, chumi an thlen chuan an chawl (pension) ve a. Pastor cháwl tawh engemawzat hi chu engtin tin emaw chhawr zuina tur dinhmun awm ang angah an chhawr zui bawk. Kohhran upa erawh chu Catholic kohhran hotu lu ber Pope ang maiin anmahni an bang (abdicate) a nih loh chuan damchhûng atan a nemngheh an ni.
Pentecostal kohhran lam hian kohhran upate hi an dinhmun an chelh theih hunchhûng an bithliah thung a ni awm e. An hun a tawp a thlantlin nawn an nih chuan kohhran upa an ni chhunzawm mai a, kohhran mipuiin an hnâwl chuan kohhran upa an ni zui lo mai a ni. Hetiang hi a thatna riau a awm àwm e, rawngbawlna kawnga chanvo pawimawh chelh zui tura inpe tak takte chuan, an rawngbawlna kawngah tha an thlah lo viau-in a rinawm a. Upa nih peih tawh lo awm theih a ni a, chutiang mite tan hlei hlei chuan thil tha tak a ni ang.
Rawngbawltu, pastor-te hi kohhran lian ber hian a duat hle mai a. Kum engemawzât kalta-ah khan rawngbawltu tho, evangelist teacher pakhat chuan court-ah a khing tawh nghe nghe a ni. Rawngbawltu zingah he kohhran pisapui a thawkte pawhin, an hlawh leh dinhmun inthlau lutuk hi an sawi fo mai a. Master degree nei a kohhran pisapui a kum 20 vel lai thawk tawh khan, theology a degree nei thar, pro-pastor atana nemngheh hlim hlawhpui (pay scale) a pha lo a ni, an ti.
Hetiang a nih chhan hi kohhran hnuaia thawkte hlawh siamtu tura din (pay commission) a awmte kha pastor deuh vek an nih vang niin a lang a. Khawvel thila degree in ang rengte pawh an hlawh kha Vawkrêka fate ang zung mai an ni a, hei hian kohhran hnuaia thawk rau rau zingah neuh neuh a siam phah ta reng a ni. Khawvel thilah chuan sorkar emaw company-ah emaw hian a hlawh tlem lam hi pay commission hian an duhsak viau zel.
Ka thawh ve thinna PTI-ah khan kum 2017-18 khan peon leh technician-ho kha mi 300 thelh an ban a. An hlawh kan han hriatsak chuan, keini journalist zawk hlawh let dawn dawn kha ITI chhuak (technician) leh matric pass (peon) te khan zu hlawh a! Thawh rei kha a hlawk a, a chhan chu India ram puma chanchinbu leh news agency a thawkte hlawh siamtu ‘wage board’ (pay commission ang hi) khan hlawh thar an bituk apiangin, allowance lamah a hnuaihnung lam kha an duhsak em em zel a, chuvangin an hlawh kha a sang viau zel a lo ni.
A kohhran berah hian inthliarna ‘fair’ chiah lo hi a awm zawk mah a lo ni awm asin. Chumi piahlamah chuan kan ‘berampute’ hi kohhran member-te aia dinhmun sang taka dah an ni a. An thih hnu-ah pawh kohhran member-te’n, pastor leh kohhran upate hi biakin chhungah an ruang la lutin kan vui bîk thin a nih hi. Biakin chhunga vui duh lo, a duh loh thu a dam lai a sawi sa, Rev. Thansiama tih loh chu biakin chhunga vui vek an ni awm e. Hei hi kohhran rawngbawltu pastor/upate leh kohhran member-te min thliarhrangtu lian tak a tling.
Hemi piahlam hi thil a la tam viau na a; a lian zual thailang ta ila. Tunhma khan kohhran hi a thîkhu a chhia-in a duh fîr em em mai a. Kohhran member zu nam hlek chu phuar zêl an ni mai. Tunah erawh hi chuan mipat/hmeichhiat kawnga ‘chetsual’ hi kohhran ngaihmawh ber a ni ta mai awm e. A dang hi chu an thiangzau ta viau mai a. Kum tlemte kal ta a sorkar phalna a zu dawr hawn a nih lai khân, tualchhung kohhran thenkhat khán han ensan deuhte an nei a ni awm e, a zavai chuan a ni hauh lo.
A rei deuh hlek tawh a, Presbyterian kohhran bial pakhat khan ‘eirûkna a inhnamhnawih, court-in thiam loh a chantirte chunga thununna lek dan tur hi Synod-in tichiang rawh se,’ tih rawtna a lut a. He rawtna hi Presbytery inkhawmpui-ah kaltlangin, Synod inkhawmpui-ah sawiho a ni a. Synod inkhawmpui chuan thununna lek dan tur hi tualchhung kohhranin an tihdan dan a tih turin a pê lêt a nih kha. Eirûkna a fihlim lo satliah ni lo, eiruk avanga ram dân hmanga court-in thiamloh a chantirte thawhlawm hi, dawn tur nge dawn loh tur tih thleng hian tihchian a tha viau tawh asin. Sum thianghlim lo hi khilam khian a duh loh ber zing ami a nih hmel zawk si a. Anania leh Saphiri te nupa kha an ram hralhna sum an zêp then mai avang pawhin, Petera anchhiadawngin chawp-leh-chilhin an thi nghal mai a nih kha mawle!
Kohhran rawngbawltute hi kohhrana an dinhmun a sâng ang chiah hian kohhran mipui leh mipui mimir hian kan dahsâng viau mai bawk a. Biakin a thuhrilh rawngbawlna chang thin, pastor leh upa ni chuang lo thleng hian, an duh duha an hauhbur chu mipui kan ni a. Keini lam hi chu an sawi apiang ngawi reng a lo ngaithlatu (captive audience) chauh kan ni. Kan damchhungin kan dinhmun a inthlauva, kan ruang sawngbawl dan thlengin kan inthlau a ni.
Pastor leh kohhran upate hi an chét mawi vak loh pawhin, hrem tawk lem lova talchhuak leh mai thin an awm nual tawh a. An sum lakluh phu lova hausa uchuak takte pawh hi, thawhlawm an thawh hnem miau avanga rawngbawltu dinhmuna inhlangkai a mipui zah kai tho an ni fan. Hmeichhiat-mipat lama hminghliau deuh rawngbawltu thenkhat, kut man a awm chiah loh avânga rawngbawlna atanga chawlhtir tak chiah loh pawh hi kan khâwi nual awm e.
Hman deuh khan Presbyterian kohhran pastor senior thenkhat kha Synod pension sum atan a tlingkhawm, financial institution thenkhata a pung tam tak awm a dah chungchangah sawisep an kai hlawm a. An fate leh chhungkhat hnaite’n pawisa tam tham tak tak kha financial institution-ah dahin a ‘commission’ an ei tam hle tih thu a thang chiam a, a finfiahna phawrhtu pawh an awm kha. Mahse, an chunga kutthlak leh hrem an awm tháwm kan hre zui chuang hauh lo. Sorkar a thuneihna changtu tam ber hi dân chunga lêng ang mai a hrem theih loh an ni hlawm a, kohhran rawngbawltute pawh an lém chuang lo chu a nih hi.
He rama thil buaithlak leh fel lo tak pakhat chu, dinhmun sang chelh a, an awmna a thuneihna chelhtu, sum leh pai tam tak an kut a awm bawk te’n thuneihna an chelh chhunga thuneihna ken tel, mawhphurhna nei lo ang mai a an khawsa tlat vek mai hi a ni. Sorkara thuneihna chelhtute ni bawk, kohhrana rawngbawltute bang bik chuang lo hian thaw a ti ipik takmeuh a ni. India sorkar laipui emaw state dangah emaw chuan an ministry/department enkawl a thil dik lo tak a thlen chuan mawhphurhna la-in minister an nihna an bansan thin a, ringtu intite erawh chuan mawhphurhna an nei lo tlatin an inhria.
An kohhran member, an tualchhung kohhran ami rilru hah luat avanga inawkhlum an awm hian, bialtu pastor leh kohhran upate’n mawhphurin inhria sela chuan kan zia-awm hi a rinawm. Pastor-in a bial vawn chhunga chhungkaw kehdarh emaw, kohhran member pahnih tharum thawh avanga nunna inlaksakte ang chi a awmin mawhphurin inhre ta sela, chutiang chiahin kohhran upate pawhin. Chu chu an hna leh mawhphurhna tur, thlarau lam leh khawvel thilah pawh an tangkaina tur a ni.
Chuti ni lova, chhâng lêt ve hauh lo tur biakin a inkhawm mipuite, pulpit chum a, ‘Rul thlahte u,’ tih ngawt hian kan insiam tha zo tawh lo chu a nih hi. Pulpit atanga thu tha sawi ringawt lo deuh, vak chhuak a, en vel a, kohhran mi, tanpui an ngaihna zâwn a tanpuitu tur rawngbawltu hi kan ram mamawh chu a ni. Pulpit a thusawi, inneihtir leh mitthi vui ngawt piah lama rawngbawltute’n an mawhphurhna an hlen hunah, an zahawmna tak tak chu a thleng ang a. Chu chuan kohhran mai ni lo, he hnam hi thui tak a siamtha ngei bawk ang.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427