Pollution vangin kum 2019-ah Indian mtd 2.3 zet thi

India ramah kum 2019 chhung khan bawlhhlawh (pollution) chi hrang hrang avangin mi maktaduai 2.3 chuang zet chu an thih hun tur pangngai aia hmain an thi niin Lancet-in a zir chianna tharah hmuh chhuah a ni.

Heng zinga mi maktaduai 1.6 dawn chu boruak bawlhhlawh avanga thi an ni a, mi 5,00,000 chuang chu tui bawlhhlawh vanga thi an ni bawk.

Lancet Commission-in pollution & health report a tihchhuah tharah hian mi maktaduai kaw chuang bawlhhlawh chi hrang hrang avangin an thi a. Hei hi thi paruk zela pakhat aia tam mah tihna a ni.

Kum tin boruak bawlhhlawh lutuk an hip luh avanga mi maktaduai chuang an thih ziahna, India chu a tuar na ber pakhat a ni leh a ni.

Kum 2015-a bawlhhlawh avanga thi zat tur an chhut lawk nena khaikhinah Lancet chuan Global Burden of Diseases, Injuries & Risk Factors Study 2019 (GBD) atanga a lan danin ‘bawlhhlawh hi kum tin mi maktaduai kua velin an thihpui ziah a la ni’ tia tar lan a ni.

Bawlhhlawh avanga thihna thlengah hian retheih lutuknain a ken tel – in chhunga boruak tihthianghlimna neih loh vanga boruak tha lo hip vang leh tui thianghlim tawk lo in avanga thihna ang chi chu a tlahniam a. Hetih lai hian industry-in boruak leh thil dang a tihbawlhhlawh avanga thi erawh an pung ve thung a ni.

Khawvel pumah boruak bawlhhlawh – pawn lam leh in chhung huamin, hei vanga thi hi kum 2019-ah hian mi maktaduai 6.7 vel an awm a. Tui bawlhhlawh tlan avanga thi mi maktaduai 1.4 vel awmin lead (thir chi khat)-in thil a tihbawlhhlawh ei leh in avanga thi mi 9,00,000 vel an awm bawk.

Zirchiannaah hian bawlhhlawh avanga thihna thleng zinga 90% chuang chu ram rethei leh hausa lutuk lo ramah a ni a. India chu a sang ber niin mi maktaduai 2.36-in an thihpui a, China-in dawtin mi maktaduai 2.1-in an thih phah bawk.

India leh bawlhhlawh

India ramah hian bawlhhlawh chi hrang hrang a tam a, heng zingah hian boruak bawlhhlawh chu buaipuiawm ber pakhat a ni a, a khawpui lian tam tak hi khawvela boruak a thiang hlim loh ber berna a ni hlawm.

Nikuma United States-a zirchiangtu pakhatin an zirnaah phei chuan hmar lama cheng mi maktaduai 480 chuangte chu ‘khawvela boruak a bawlhhlawh berna hmuna khawsa’ ti hialin an sawi a ni.

Nikum September thlaa University of Chicago-a Energy Policy Institute-in data an tihchhuahah chuan khawpui ber, Delhi-ah hian WHO-in mihring hip luh atana boruak thianghlim tawk an tih, 10 µg/m³ an nei a nih chuan mi chengte dam chen hi kum 10 laiin a pung thei dawn niin an sawi hial.

Kum 2019 khan India-a boruak thianghlim leh hlim loh an tehnaah chuan 70.3 µg/m³ zet a ni thung a, khawvela a bawlhhlawhna ber a ni.

Boruak bawlhhlawh hi sorkar pawhin a buaipui a. Lancet-in report an siamah pawh sorkarin hma a lak thu leh Prime Minister Narendra Modi-a’n thingtlanga thing tuaha ei rawngbawl thin nute himna atana eirawngbawlna gas a pekna scheme, Pradhan Mantri Ujjwala Yojana pawh kalpui a nih thu tar lan a ni a; mahse, he scheme hian rah tha a la chhuah rih lo.

“India hian hmaraw chi hrang hrangin bawlhhlawh tihkian tumin hma a la a; mahse, heng hma lakna hian a tum ang takin hna a la thawk rih lo,” tiin an tar lang a. A ram puma 93% zetah WHO-in him tawk a tih ang an la phak lo vek niin tar lan a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427