Lungleiah International Seminar

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Mizo Academy of Letters Joint Hqtr. Lunglei, Tahan Literary Circle, Myanmar leh Hla Kungpui Mual Committee, Khawbungte huaihawtin Convention Center, Lungleiah May 26, 2022 niah khan International Seminar neiin Damhauha leh Pateate Sulhnu zirhona neih a ni a, Tahan, Khawbung, Aizawl, Tuipang, Haulawng leh Hnahthial atangin mi 50 vel zet an rawn kalin a hmuna awmte nen mi 300 chuang laite chuan nilengin hun hman a ni. He hunah hian Paper pali zirhona neih a niin Damhauha leh Khawtlang lunglen, Patea Vanram thlir dan, Damhauha leh khuarel tih leh Patea hlain Zofate thu leh hla a tih hausak dan tihte a ni.

Hetiang taka urhsun hian Seminar hmunah ka la telve ngai loh avangin tun tum hi hlawkthlak ka tiin ka kham lo fal bik hle mai a, a hma ni atang tawha a boruaka kan lo chen tawh bawk avangte chuan thinlung mai pawh niloin thlarau lam thlengin kan in baptis hneh tawh riau avangte chuan midang zawng aiin kan puar bik lo thei lo bawkin a hriat. Seminar hma ni chiahah hian Art & Culture Office ah mikhual hmuah a niin tlai lam dar 4;00 velah Aizawl lam atang leh Tahan lam atanga rawn kalte chu an rawn thlengin kan inchibai nak nak a. Kei phei chuan a tu amah han hriat chian tak ka neih loh avangin ka phek en deuh vel mai mai lehnghal a, nimahsela mumal taka inhmelhriattirna kan han neih takah chuan Google Translate-a Mizo tawng tel ve tura hun rei tawh tak atanga theihtawp lo chhuah tawhtu Charles Zova ngei pawh ka han hriat thar tak chauh ni. Pu B. Lalthangliana nen ngei pawh kan vawikhat inhmuhna a nih bawk avangin inhnaih takin kan inthutchilh a, a ni nen phei hi chuan zanriah eihona hmunahte pawh inhnaih takin kan inthutchilh chhunzawm zel bawk a.

Pu B. Lalthangliana nen hian kan inkawm tui fal bik nge ni kan inchibai atangin kan inthlah reng reng lo tih theih hial turin a riahna tur hmun thlengin ka han thlah a. Kei lahin zawhna ka zawt sekin Chhawrtui hming phuah chhan kan buaipui mek dante ka hrilh pahin a ngaih dan ka zawt nghal bawk a. A sawi zo chauh tihin Ropuiliani thlan awmna hmun hi Denlung nge Ralvawng ni ang tiin thu dang daih ka han sawipui leh nghal bawkin R. Vanlawma Political Ideology lamah ka luhpui bawk a. Tu emaw piangthar tirin a sual zawng zawng a puang ta ang maiin thu pai zawng zawng phawrh fai kel tum ta ang maiin ka tawng char char a, zawhna ka zawt sek bawk a, min ning hman viau loh pawhin min ngaina hman ve tur chu a ni hrim hrimin ka hria. Pu Poonte-a Office a R. Vanlawma’n Ch. Saprawnga a tawng khum dan ka han sawi leh a, a ni chuan min melh ren rawn chung chuan ‘anih leh chu thu chu tu ziak nge i chhiar?’ a han ti a, kei chuan ama ziak ka chhiar thu ka han sawi chuan kan han nui dun leh rih bawk a.

Khawbung lam atanga rawn kalte an rawn thleng dawn hnaih tawh avangin hmanhmawh takin Art & Culture Office atangin Sethlun lamah kan tlan lehnghal a. Sethlun kawnah kan lo nghakin mikhual hmuahna banner pawh kan han pawt pharh nghal zung zung bawk a, kan zar fel chiah tihin an rawn thleng chawpchilh nghal a ni mai a, kan han inchibai nak nakte chu ava nuam tehlul em aw. Pu B-a mawlh hi sawi leh ila zanriah kan eiho hmasak ber naah hian ‘ka pu, i ei puar maw’ ka ti a, a ni chuan ‘ka duh tawk chiah ka ei’ tiin min chhang a. Kum upa lam kan ni tawh a, puar lutuk a ei chu taksain a zo lo mai awl bik si a tiin ka duh tawk chiah ka ei a ni tiin a han sawifiah chhunzawm bawk a, fel ka va han ti tak em aw. Mikhual kan han inchuh nak nakte leh mikhualte chawi eina hmun tur kar awl awm hauh loa thlen tlai atanga routine an han neite kha a lawmawmin a hlimawm ngawt mai. Pukpui atanga Pu K. Darchhawna (Professor lo zawk) mikhual neih tumin kan sem tawh hnu pawh a han hnukchhuak lehte kha theihnghilh phal rual a ni lo.

May 26, 2022 niah chuan khawchhak lam atangin Ni chu a dan pangngai ang bawkin a rawn chhuak leh a, mi tam takte chuan eng hehuah an ngai lem hauhin a rinawm loh. Keini, vawiinnia Convention Centre hmuna Seminar hmang turte tan chuan ni pangngai angin a ngaih theih hauh loh a, a bik takin a thlengtute tan ngat phei chuan huphurhna leh phurna a inzat reng awm e. Lunglei khawpui pawn lam atangtea he ni rawn hmang tura kan beisei zawng zawngte leh Lunglei khawpui chhung atanga tel tura kan beisei zawng zawngte nen chuan mi 150 vel chu kan tling ve thei mai lo ang maw le kan ti a. Chutiang tur chuan ei leh in lam pawh kan inbuatsaih a. A hun alo thleng a, mi an rawn kal zelin kan tan meuh chuan thutna remsaah kan leng ta hauh lo mai a, an la rawn kal belh zel si avang chuan thutna kan lak belh a, hunserh hmangtu a din meuh chuan kan tawt hle tawh a ni. Kan vai hian mi 300 kan tlin ngei kan inring a, Seminar paper pawh kan print belh leh chuk chuk a, kan va han lawm tehlul em.

Lalenkawli Pautu chuan zaiin min awi a, inhmelhriattirna leh thil pawimawh eng eng emaw kan han tih hnuah chuan a hmasa berin B.H. Khuma chuan ‘Damhauha leh khawtlang lunglen’ tih thupui hmangin paper a present a. Pu Khuma mizo tawng thiam zia hi rei tak chhung sawi tham a tling. A paper buatsaih chu a chhiar mawlh mawlh a, rang taka chhiar si lo, muang bawk silo hian a tawk chauhin a chhiar a. Mizo tawng a thiam zia chu thutna nghenchhan nghenga chhing diar diar chungin ngaithla ila a fiah zawk mah awm e. A pahnihna atan Lalduhawma Chhakchhuak chuan ‘Patea vanram thlir dan’ tih paper a buatsaih chu a han chhiar leh a, hei zet chu misual ber tan pawh vanram kai chakawm hliah hliah tur khawpin Patea vanram thlir dan chu a han sawifiah thiam a, inthlahrung lo ila chuan kut ka beng hluah hluah ngei ang. Rohmingthanga Ralte pawhin ‘Damhauha leh khuarel’ tih thupuia hmangin paper a han chhiar leh bawk a, a ngaihnawm a, a bengvarthlak bawkin a va han sawifiah thiam thei thin tak em aw. Pu TC. Jonunsanga’n ‘Patea hlain zofate thu leh hla a tih hausak dan’ tih hmanga paper a buatsaih pawh a ngaihnawm cher cher hle mai. Patea’n ‘vanram’ tih pawh thu chi hrang hranga alo sawi dante min hrilhin pangpar ringawt pawh tawngkam hrang hrang hmanga alo sawi dan min han hrilh bawk chu a bengvarthlak hle mai. Keiniin ‘khawvel’ kan han tih maite pawh Patea chuan Vahvaihna lungdung, Damlai luipui dung, Ram lung mawl, Lenna ram reh, Ram hlui Aigupta tih leh Fam khua tia a sawi thin dan min han hrilh chu kan meng kawk kawk thei hial mai.

Khual zahawm Pu B. Lalthangliana mawlh mai kha a thusawi ka vawikhat hriatna a nih vang nge ni thusawi a thiam hle mai. Damhauha leh Patea te chanchin kher hi chuan a hre ber tur zinga chhiar tel ngei ngei tur a ni bawk a, khual zahawm a ni hi a inhmeh hliah hliah. Khuallian, Pu R. Lalzirliana (Art & Culture Minister) ngei pawhin tun tum Seminar chu a lawmin kan hria a, a lawmthu sawina kha a tawngkam tha mai chu a niin kan hre lo. Pawna a inthiar zo thla kan lo lakpui pawhin kan hnung lamah nghet takin min vuan a, kan han nui hote kha a hlim ve tak tak niin kan hria. Lalenkawli Pautu chauh niloin Lallawmzuali Ngente pawhin a khat mawi tawkin hlain min awi reng bawk a, boruak hahthlak leh ninawm lam engmah awm loin kan tlai tlang hlawm a, a tawp thlenga kan la khat dulte kha a hlawhtlinna pakhata chhiar tel ngei ngei ni a ni bawk ang.

Art & Culture Office lamah mikhual hote hi zanriah eipui an niin chumi hnuah zaihona neih leh a ni a. Khawbung leh Tahan lam unaute zaithiam zia kha aw. Tawngkam fiah fel tak maia Mamuani of Khawbungin hla a han hrilte kha benga a ri ala cham reng thei hial a, Pu K. Darchhawna te Pu Vanzikate lam thiamziate kha mitthlaah an la cham reng bawk. Inthlahrung hauh loa pathlawi lam tak maia an han lam tak tak mai chu kan thlir doh doh mai a, mit a tlai a sin. Hemi zanah hian alawm Zaithiam Lalenkawli Pautu felzia leh inpekna san zia kha. Thusawi ngaithlaa kan thut ngawih reng laiin Dekchi (litter 20 dawng vel) letling zawnga kenga a mawnga thingpui no dah tlar hian a rawn sem kual a nih kha. Zaithiam dangte hi chuan an sem ve kherin ka ring lo a, an zak ngeiin ka ring, a ni hi chu a zak hauh lo a, a zakthei lo lam a ni lo a, zah theih loh hun a hria kha a fakawm a ni. A zai laia Zathangliana of Tahan lo tangkai zia erawh kan sawi hman tawh lo ni mai se.

Zan dar 10;00 rik dawnah kan tindarh a, a tuk khua a rawn var leh chuan Pu Sena (TC. Jonunsanga) inah tukthuan eiin kan kalkhawm leh a, chumi hnuah lirthei pathum hmangin kan lengchhuak leh a. A thenin Lalzovate in lama kal an duh a, a thenin Archive hall, a thenin Pi Nuchhungite Inah. Chutianga duh dan a hran nuaih avang chuan keini chu Pu Familia Laltansanga hoin mi panga chu kan chhuak ho a, a hmasa berin Pu Lalmama Inah kan chho a, a fapa Zabiaka alo awm hlauh bawkin a ni chuan apa chanchin min hrilhin apa an phumna thlanah min hruai bawk a. Chumi hnuah Rev. Dr. CL. Hminga te inah kal lehin thla kan lakpui a, Pi Nuchhungi te inah kal bawkin Baptist Kohhran Officeah hun rei ang reng tak kan awm bawk a. Archive Hall-a kan lut chu bengvar phahna tur hi ava lo tam em aw, Zosap missionary-te sulhnu tam tak hmuh turin a awm a, Pu Buangte chawei dawhkante chu tunlai hunah pawh a thing hauh lo a, thing-a siam nimahsela thleh theiha an han siamte chu rem an lo hre hle mai tihte kan han hriain mit ngeiin kan hmu a. Pu Familia ina lehkhabu kan inchuh dante leh Heritage building kan tlawh dante chu kan sawi seng rih lo ni leh mai teh se.

Chumi hnuah chuan kan zavaiin Pukpui lamah kan chho a, Darphawka tawngtaina hmunah kalin kan han hawi kual hmasa leh a, chutianga kan lenkua; hnuah chuan Pu K. Darchhawna inah zanriah ei turin kan lutkhawm lehin kan zaiho bawk a. Hemi ni kher chu kan hmang duham bawkin a hlawkthlak hlein kan hria. Tute pawh mai hi inngaina tak tak tur chuan mumal deuh taka titihona te leh buhmal thlauh ho alo ngai a, chu aia la inpawh lehzualna chu zaihona hi niin kei ka hria. Tunhma zawnga la inhre ngai reng reng lote nena kan han zaiho te kha ava lo nuam em aw, Art & Culture conference hall-a kan zai a, kan han lam hote leh Pu Darchhawna inah kan han lamho te kha engtikah tak thleng leh ang imaw?.

Pathian hnena kan tawngtaina chhanin a awm a, harsatna engmah awm lo leh hlawk taka hun kan hmang thei kha kan lawmna ber a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427