Grape atanga an siam chhuah wine-te dan hnuaia zalen taka Mizoram chhung leh pawna an hralh theih nana wine rules pangngai tak duansak vat turin Champhai Grape Growers Society (CGGS)-in chief minister an ngen.
CGGS hian kum 2018-a MNF ministry a pian tirh khan wine rules duansak tur hian chief minister hi an lo ngen tawh a, hemi hnuah pawh an lo ngen fo tawh a ni.
Wine rules duansak tura an ngenna hi Champhaia cham mek, Champhai South MLA, Minsiter of State TJ Lalnuntluanga hnenah nimin khan an hlan tih CGGS hruaitute chuan The Zozam Times hrilhin, a ni hian chief minister hi a lo hlan dawn a ni.
Tun hnaia Excise force-ten Aizawla ‘Champwine’ thahnem tak an man chungchangah hian CGGS hruaitute leh Champhai North MLA Dr ZR Thiamsanga leh Champhai South MLA TJ Lalnuntluanga te chu nimin khan Champhaiah an inkawm a, CGGS hruaitute hian MLA pahnihte hnenah hma laksak tura an duhna hrang hrangte an thlen.
CGGS hruaitute sawi danin MLA pahnihte chu excise force-ten Rs nuai 12 man hu Champwine an man chu a zuartute hnenah a bo a bang awm loa pek let a nih theih nana hma laksak turte, kuminah grape thar chhuahte winery lamin an lei lei ngei theih nana tuna winery-a grape tui sawr sa thahnem tak awm mekte chu a tihralna ngaihtuahpui tur leh Baptist Church of Mizoram (BCM) tana sakramental wine an siam chhunzawm theih nana hma laksak turtein an ngen a ni.
CGGS hruaitute chuan Champhai Winery-ah fermentation tank 30 an neihah tank pali chiah a ruak a, a bak chu kum 2020 leh 2021-a grape thar chhuah tui sawrte dah a ni tih an sawi a, hemi avang hian grape tharte an seng leh hma ngeia an neih sate chu tihral ngei a ngai tih an sawi.
BCM kohhranin an wine siam chhuah sakramental wine-a an hmansak chungchang sawi tel bawkin, tun dinhmuan BCM headquarter-in sacrament tur wine an nei tlem tawh a, winery lam erawhin a siam phalna dan mumal a awm loh avangin an siam ngam rih lo tih sawiin, an wine siamte sakramental wine atana hmansaktu kohhrante an hnual mai loh nana siam chhuah leh vat chu a tul tawh hle tih an sawi bawk.
Champhai North leh South MLA te leh CGGS hruaitute an inkawm chungchanga MNF Champhai North Block-I thuchhuah chuan MLA-te hian Champhai leh Hnahlan Grape Growers Society tan theihtawp chhuahin chief minister, dy. chief minister bakah a changtu minister-te an biak tawh thu leh a theih ang anga hma an lak nghal thu leh theihtawpa hmalak chhunzawm zel an tum thute an sawi niin an tar lang a ni.
Grape wine: Kohhranin ngaihdan sawi lo, YMA-in duh lo
Excise Minister Dr K Beichhua-a’n kohhran lamin zu zawrh tha an tih loh laiin grape wine chungchang erawh an ngaihtuah loh thu leh ngaihdan an sawi theih loh thu an sawi nia sawiin, “Central YMA erawh chuan 5% alcohol tel wine chu rem an tih loh thu an sawi,” a ti.
Kolasib-a thuthar thehdarhtuten an kawmnaah excise minister hian a sawi a. Draft rule siam hmasakah wine siam te, pawn lama beer zawrh chhawn theihna turte telh a nih laiin a lo leak-out avangin tual chhung chanchinbuah, ‘MNF sorkarin zu a zuar dawn’ tiin a darh nia sawiin, cabinet meeting-in zu khapna dan zirchiangtu tur study committee a din thu leh inrawnkhawmna pawh neih a nih thu a sawi.
Excise minister chuan, “Grape chungchang chu MNF hun laia nasa taka hmalakna a nih avangin grape chingtuten harsatna an tawh tha kan ti lo,” a ti a. Hemi chungchanga inrawnkhawmnaah kohhran lamin an ngaihdan an sawi rih loh thu leh CYMA erawh chuan 5% alcohol tel wine chu rem an tih loh thu an sawi niin a sawi bawk.
Ministrer chuan inrawnkhawm a nih hnuah zu khapna dan duan chhin, draft rules chu cabinet-ah an thlen leh tih sawiin cabinet chuan, “Tun dinhmunah wine hi rules-ah chuan telh lo ang u,” tiin thutlukna siam mah se, “Wine hi kan khap lo tihna ni lovin, alcohol chu khap hmiah a ni, engzat percent pawh ni se,” a ti.
Tun hnaia Millenium Centre, Aizawla Champwine man a nih chungchang zawhna chu, “Tawngtaimi thenkhatin Aizawl Dawrpui lunlai takah zu leh ruihtheihthil a hluar thu chief minister hnenah an thlen a, ani chuan instruction min pe a, grape wine man tuma kal pawh kan ni lo, a zuartuten ualau takin an lo zuar a, a phenah beer, whiskey leh Korean wine te tam tak man tur a awm,” tiin excise minister chuan a chhang a. Grape wine dawr atanga zu man zat erawh a sawi mai thei loh thua chhangin, “A vaia man kha kan tih tur dik tak a ni tlat,” tiin Champhai wine chauh chu ni se inhriatthiam dan a awm tur thu a sawi bawk.