Tunge dawt heh?

  • Dr. C. Lalrampana

A KAMKÊUNA

Kan thupui han en thuak hi chuan ei tur tui deuh, nin theih loh khawpa tui, midang aia ei hnem bik thin sawina ni awm tak niin a lang. Mahse, ei leh in lam a ni lo, a sawia sawi lam chi a ni e. Dãwt hi ‘thudik lo; rintlak loh; innghahna tlak loh leh belhchian dawl lo; engmah lo mai’ tiin hrilhfiah ila a dik zawber mai awm e, Chutiang thu lawi lo leh finfiah tlak loh chu dãwt kan tih thin chu a ni. Dãwt hi chihrang hrang a awm thei, Chungte chu: Dãwt ngialngan; dãwt muhlum; dawt vãr tihte a ni tlangpui. Kan Pathian pawh hian dãwt hi a duh lovin a haw hle a; bible chang 166 vel zetah dãwt chungchang hi tarlan a ni. Dãwt sawi hmang, mi daw heh thu lawi lo hmanga bum hmangte hi Pathianin a haw takzet a ni. Thianho, pãwlho, chhungkua, khawtlang leh puipunna zingah pawh mi dawthei leh dãwt swi hmang, dãwt sawi hrat, mi bum chingte chu tuman kan ngaisang thei lova, a ruka nuihzatbur bak engmah an hlawh thin lo.

DAWT BAWM

Tunlai khãwl thiamna (modern technology) changkang leh thang chho mekah hian a bik takin Mobile phone, smart phone hi dãwt bur/dãwt bãwm emaw tih mai tur a ni. Telephone landline hman uar hun lai kha chuan dãwt inhrilh nan hman tangkai ve theih tho mah se, misual leh hel hmang, suam hmang, ruk hmangte tih loh chuan dãwt sawi nan leh inbum nan kan hmang vak lem lo niin a lang a; Mobile phone/smart phone-in a rawn thlãk chinah erawh mimal tinin mahni kalna leh awmna hmun apianga ken leh kawl theih inbiak pawhna hmanraw awlsam leh tangkai tak a nih avangin mitinte hian dãwt sawi nan leh inbum nan kan hmang tangkai ta hle niin a hriat theih. Abikin thalai hawk lak, sumdãwng, politician leh misual chihrang hrangten dãwt sawi nan leh inbum nan an hmang tangkai zual hle. Tawng (voice); ziaka thu thawn (text message); thlalak (picture & photo); aw ri thawn (voice call); video -visual; committee/meeting; conference-nan thlenga hman tangkai theih khawpa hmanraw tha leh changkang a nih avangin kawng tin rengah a tangkai takzet a ni. Hetiang khawpa hmanraw tha leh tangkai a nih avang hian abikin misual chihrang hrang, sumdãwng chihrang hrangte pawh hian inbum nan leh dãwt inhrilh nan an hmang uar hle. Abik takin inngaizawng tam takte hian inbum nan leh dãwt inhrilh tawn nan mobile phone/smart phone hi an hmang tangkaiin an leklam hle. Mi ler chi tan phei chuan an bialnu/bialpate bumin an inhriattawn loh karah bialnu bialpa an nei kawp tentun thei a, a tawpah intentawnna a thlen a; tual thahna leh mahni intihhlumna hial thlen theitu a ni. Chutiang zelin dãwt hmanga inbumin bank account inrawksaka inbumna a thlen tam phah hle. Chuvangin, he khãwl changkang tak hi ‘dãwt bawm’ tiin a sakhming vuah hial tlak niin a lang.

TUNGE DÃWT HEH?

Inthlanpui kan hnaihleh ta. Kumin November thla tawpah MLA General Election kan hma bak a; thla ruk (ni 180) vel bak hun kan nei ta lo. Nakum Lok sabha inthlanpui pawh april-May, 2024-ah neih ngei theih beisei a ni. Political Party tinte inthlan hmachhawn turin an inbuatsaih tanleh ta sung sung mai. Abikin Mizoramin MLA inthlanpui kan hnaih zual a; political party tinte mawng vawm bã ang maiin an phu leh ta suau suau mai. Amah Pu Hãwla sawi thin dan takah party tinte’n manifesto an inziah that siak a; Sorkarna chang pawh ni se, a taka an tihhlawhtlin theih loh tur thleng thlengin mipui hip thei tur ang berin party manifesto, flagship programme dãwt leh thutak chawhpawlh ni ãwm tak tak an buatsaih a, an vawrh darh chuai chuai thin. ziak leh tawngkain dawt leh thutak inpawlh ziak leh tawngkain an inzuar tan leh ta mek niin a lang! Kum 115 liam ta May 12, 1907-a din, 1801 West End Ave, USA nitin chanchinbu’The Tennessean’ 2019 chhuaka columnist Buzz Thomas ziah dan chuan-“Khawvel mihringah hian Pathian hming lam reng chunga dãwt sawi hnem ber chu politician-te an ni” a ti hmiah mai! Hetiang a nih vang hian alawm, political party hi “milar, mi hming tha leh Pathian mi, sakhaw puithiamte inrawlhna tlãk a ni lo” an lo tih fona thin chu? Tun hnai chhoah pawh social media hrang hrangah politician-te dãwt sawi, a ziak leh tawngka, video thlengin a lo inlãrleh ta sup sup mai! A thenin-“that loh theihlohna bãwm & old pension scheme” an ti. A thenin-“Kalphung thar & val upa council” etc. an ti; A thenin-“Pathian leh kan ram tan, kawngpui tha, SEDP etc” an ti mahse, an insawi ang hi an ni tak tak hauh si lo. Dãwt insawi huai siak ringawt hi ram hmasãwnna thlentu a ni si lo.

A TLÃNGKAWMNA

Tun hma atang tawhin inthlan dawn apiangin milãr, mi hausa, mi fel leh fing, sakhaw rawngbawltu, Officer pensioners, Doctors etc. ram hmangaihtu, a taka ram siam that tumtu mi engemawzat political party hrang hrangah zuanglutin an bel tawh thin a; inthlanah candidate-te niin thlan tlin an han ni ve tak hlawm a; political party an belh hmaa an tum ang kha engmah an tihlawhtlingleh tak tak thei thin lo Athente phei chu political party dang dangah an zuang lãwr a, an tlan tãu a; an kual an kual a, dãwt lah an heh tual tual a, a hmaa lo awmsate aimahin an phakarin an verther a; lungawina famkim hmu chuang hek lo, an rinna a tlahniam a; Pathian theihnghilhin zu leh ruih theih thil leh hmeichhiat mipat hman sualna khurahte an tla lut a; vanram chang tur kha Gehenna meipui lamtluang zawhin an vãk liamleh mai thin. Kumin March 15/2023 Zan khan Aizawl Dawrpui Jail venga Pu Liantuala inah Pu Vanlalsailova chuan ZPM membership fee pein a inziak lut a. A hnu lawk March 28/2023 khan India footballer hlui Jeje Lalpekhlua (32), AIFF Player of the Year 2016 .pawhin Zoram People’s Movement (ZPM) Hnahthial, party secretary Eddy Zosangliana Colney hnenah membership fee pein a zawm veleh a. Tin, Pu Lalnghinglova Hmar @Tetea hmar mi fel leh lãr tak pawh May day, 2023 khan ZPM-ah lawmluh a ni bawk. Heng kan milar, mi hming tha, talent tha tak tak neite pawh hian Mizoram leh hnam an hmangaih takzeta ram siam that an duh takzet a nih chuan political party-ah zuang lut lovin independent-a ding turin huaisen takin an hmathlir leh inghahna (vision & principle) theuhte chu Zoram pumah tlangaupui ngam zawk se, Pathian rinchhanin huaisen takin pen chhuak mai se Pathian pawhin ram leh hnam an hmangaihna hi a tihhlawhtlinsak ngei a rinawm zawk. Political Party an belh tawh chuan inkaihhruaina dan leh dun, party thiltum an nei sa vek a, an mimal hmathlirna leh principle an dah lal thei tawh lova pawl dan leh dunin a phuar bet tlat a, dan an bawh chhiat chuan pawlin a thunun a ngai a; an bawhchhiat dan azirin primary member an nihna thlenga hlihsak theih a ni a; chuvangin, MLA-ah thlan tlin lo ni mial pawh ni se, an tum ang chuan an kal dawn lo chiangsa a, a tawpah Gehenna meipui lamtluang zawhin Zoram mipuite hian kan vai liam ve mai ang tih a hlauhawm hlel lo. Chuvangin, inthlan vote thlãk hun hmaa mizo chhul chhuak, mi hmingtha leh ram siamthat tum tak tak an la awm a nih chuan political party-ah zaung lut lovin Pathian rinchhanin huaisen takin independent candidate hma chhawn ngam turin inbuatsaih ngam zawk se, dãwt an heh lo ngam ang a; an hmatlir leh inghahna bulpui a takin an pãrchhuahpui thei ngei ang. Chutianga a taka ram hmangaiha, mahni inpumpeka pênchhuak ngam apiangte chu mipuite hian dãwt hehho aiin ngaisang zawk ila; hetianga penchhuak ngam, mi huaisen hi kat nuk zawk se, kan Zoram hian hma a sawn phah zawk ngei ang.

Leave a Reply

error: Content is protected !!