- Mahmuaka Chhakchhuak
December 8, 2023 (Zirtawpni)-a Sorkar thar lakluhnaah chuan Pi Lalrinpuii chu a vawikhatna atan Mizoram sorkarah Hmeichhe Cabinet Minister hmasa ber atan lakluh a ni a, sorkar Department pawimawh tak tak Health and Family Welfare Department, Social Welfare, Tribal Affairs, Women & Child Development Department leh Tourism Department–te enkawl tura ruat a ni.
Pi Lalrinpuii hi Lalnu Ropuiliani pasaltha Hlawncheuva thlah Vaithatchianga leh Rothangi te inkârah a lo piang a, unau mipa 4 leh hmeichhia 8 an ni a, amah hi a naupang lam atanga palina a ni. 1983-ah Rev Dr. K. Sapthanga nen Chanmari Baptist Kohhran Biak In-ah inneiin fanu pathum an nei a. Thiamna lamah B.A. niin kum 2017-ah khan a hnathawhna hmun Bangalore atangin Mizoramah ram rawngbawl tura koh chhoh a ni a, Zoram Exodus Movement (ZEM) zawmin Zoram People’s Movement (ZPM)-a a inchhunfin hma, anmahni pawl hming theuh an la tihbo hmaah khan vawi thum vel chu ZEM pawlah khan meeting-naah a tel hman ang a. ZPM-a pawl paruk an inchhunfina an pawl hming theuh an nuaibo takah khan ZEM pawh chuan an pawl hming chu paihin an zavai chuan Zoram People’s Movement (ZPM) tih a lo ni ta a ni.
Pi Lalrinpuii hian heti hian ZPM a zawm chhan a sawi a: Tunhma atanga kan ram kalphung leh dinhmunte ka hmuhin, harsatna kan ngahzia leh hmasawnna tur a tam zia ka hre chiang telh telh a. Ka rilrua thil awm leh ka thil tawnte hi Mizoram tan engtinnge ka hman tangkai ang tih ka ngaihtuah a, Politics hi Ram leh Hnam siamthatna tur atana pawimawh ber a ni tih chiang takin ka hria a. Chutihlaiin mi tam takin an sawi chu kan politician–te hian mahni hamthatna leh sum siamna rilru an pu lutuk niin an sawi a, hei hi dik ngeiin a lang. Zoram veina neih ve tlat chuan Mizorama roreltute hnathawh dan kan lo thli thlai ve reng thin a, kan kalphung (system) neihsa tha lo tak avang hian hmasawn hleih theih lohna tam tak a awm tih hi ka ngaihtuah fo thin.
ZPM a lo pian khan kalphung thar nena Zoram siam an tum thu an sawi a, an thil tum te ka zir chiang a tha hlein ka hria: VIP culture tih bote, kuthnatawktu te’n rim taka an thawhchhuah sorkar in man man taka lei sakte, mi rethei leh mi hausa inkar zau tial tial tireh tura hmalakte, Zoram puma development kal rual tawh tur te, Party politics ruihchilh lutuk leh dawn ve loh hlauh avanga mi rethei tete-in an nihna pawh pho lang ngam lova an awm thin bo tawh tur te chuan min ti phur hle a, keimah ngei pawhin ka phak ang tawk a Pathian rawng ka lo bawl ve thinna nen pawh a inhmeh hlein ka hria a, chu vang chuan hotute’n ZPM zawm ve tura min sawmna chu nguntaka ngaihtuaha Pathian ka rawn hnuin, “Lalpa duhdana Zoram thar din turin” hotute min sawmna chu ka lo pawm ve ta a ni tiin.
ZPM a zawm tirh atang hian a kul a taiah tang nghalin a hmasa ber atan Southern Hqtr-ah Zonu President niin chumi hnuah Treasurer a ni leh a, a hnu lehah Vice President ni lehin tunah President nihna a chelh leh a. A thiltihna reng rengah thinlung taka thil timi a nih angin mawhphurhna pawh a nei lian telh telh zel a, kum 2018 General Election-ah khan Lunglei East Constituency-ah ZPM Official Candidate niin vote 72-in a khingpui hneh loin pahnihna a ni a, nimahsela ram leh hnam tana a inpekna chu chawlhsan mai chuang loin Pathian rawn chung zelin a theihtawp a chhuah zel a, kumin 2023 General Election-ah chuan hneh taka thlan tlin alo ni ta a ni.
HNA A LO THAWH TAWH TE;
- UDC, P&E Deptt. Mizoram
- Public Relation Officer, Krupanadhi Group of Institutions, Bangalore.
- Public Relations Officer, SRK construction Pvt. Limited.
NIHNA CHELH TAWH LEH CHELH MEK TE:
- Treasurer, Thalai Kristian Pawl, Lawngtlai Vengpui.
- NPSS Zirtirtu, Chanmari, Lunglei
- Secretary, Baptist Kohhran Hmeichhe Pawl, Chanmari.
- Secretary, MHIP Chanmari Branch.
- Superintendent, Naupang Sunday School, Bangalore Mizo Christian Fellowship, Bangalore.
- Adviser, Bangalore Mizo Student Association.
- President, Bangalore Mizo Association.
- Vice President, North East Welfare Association, Karnataka.
- Managing Board Member, ACTS Ministries, Bangalore
- Adviser, Royal Tripura Peoples Society Bangalore.
- Adviser, Chanmari Football Club, Lunglei.
- President, Zonu Southern Hqtrs, Lunglei.
- Treasurer ZPM Southern Hqtrs, Lunglei.
- Vice President ZPM Southern Hqtrs, Lunglei.
- President ZPM Southern Hqtrs, Lunglei.
Mizoram sorkarah hian ram hruaitu hmeichhia kan neihte hi chhiar tham lek an la awmin UT Sorkar vawihnihna 1978-ah khan Pi Thanmawii chu Serchhip bial atanga thlan tlin a ni a, nimahsela Pu Thena sorkar chu harsatna nasa takin tlakbuakin PC MLA 9-te chuan sorkar lai chhuahsanin President Rule-ah kan awm phah a. Kum 1979 kumah Inthlanpui buatsaih leh a niin chutah chuan PC Party bawk chuan sorkarna an chang leh a, Pi Thanmawii bawk hi Aizawl East bial atanga MLA atana thlan tlin niin amah chiah hi hmeichhe tling awmchhun a ni leh a. Kum 1984-a UT hnuaia inthlanpui hnuhnung berah chuan Pi K. Thansiami chu Aizawl West bial atangin thlan tlin a rawn ni bawk a. Mizoram state sorkar hnuaia inthlanpui neih hmasak ber, kum 1987-a neihah chuan Pi Lalhlimpuii chu Aizawl North I atanga thlan tlin a ni a, hetah hian MNF sorkarah Pi Lalhlimpuii chu Minister of State niin Mizo hmeichhe zinga Minister hmasa ber a ni. Chumi atang chuan ram rorel khawlah hmeichhia lang tawh loin a reh vang vang a, kum 2013 alo thlen leh chuan Pi Vanlalawmpuii Chawngthu (INC) chu Hrangturzo bial atanga thlantlin niin Minister of State a rawn ni a, chumi hnuah chuan hmeichhe hming hi lang lo leh rihin kumin inthlanpuiah khan hmeichhe 16 candidate zinga pathumte chu thlan tlin an ni a, chungte chu: West Tuipui atangin Prova Chakma (MNF), Aizawl South III atangin Baryl Vanneihsangi (ZPM) leh Lunglei East atangin Pi Lalrinpuii (ZPM) te hi an ni. Tichuan, sorkar tharah Pi Lalrinpuii chu Cabinet Minister a rawn ni tain Mizo hmeichhe zinga Cabinet Minister hmasa ber a rawn ni ta a ni.
Hetianga mawhphurhna sang tak a chelh theihna kawngah hian a pasal, Rev. Dr. K. Sapthanga (Makedonia chanchinbu enkawltu thin kha) hi Pathian tihlohah chuan mi pawimawh ber a ni a, kawng engkima tawiawmtu niin dawm a ngaihna laiah pawh dawmkangtu ber a ni a. Pu Sapa hi tawng tam lem lo tak a ni nain mi zaidam tak a ni bawk a, midang tana hnawksaka awm ngai lo leh mi rilru tha tak a ni bawk. Amah hrechiangte chuan ‘Pu Sapa hi nungchang that leh thiltih atanga vanram kai tur chu nisela a kai hmasa pawl a ni hrim hrim ang’ an ti thin hial reng a, chutiang taka mi tha leh fel chu a ni. Tuna a nupuiin hetianga ram mipui rawngbawl tura chanvo sang leh pawimawh tak a chelhnaah pawh hian tawngtaipui nasa bertu a nih ngei pawh a rinawm a, a theihna zawng zawnga a tanpui zel a rinawm bawk a ni.