India ram hmun thenkhata khaw lum uchuak tak chu Thawhtanni atang hian a ziaawm tan deuh beisei a ni.
Delhi leh a chhehvel, India hmarthlang leh laili laia khaw lum hi Thawhranni atang tlemin a ziaawm thei dawn niin India Meteorological Department (IMD) chuan Pathianni khan a tar lang.
Weather office hian ni hliahtu chhum a tam ang a, Delhi, Himachal Pradesh, Punjab, Haryana-Chandigarh, Rajasthan khawchhak lam leh Uttar Pradesh hmun thenkhatah ruah a sur thei niin an sawi a. Hei hian mipuiin khaw lum rum tak mai an tawrh chu tlema a chhawk theih beisei a ni.
Hetih lai hian Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Telangana leh Rajasthan khawthlang lamah pawh May 3 atang hian a ziaawm hret a rinawm bawk tih IMD hian a sawi.
India hian kar liam ta leh a hmasa lam atang tawhin khaw lum uchuak tak hi a tuar tan a. Ruah tla a tlem avangin hmarthlang leh ram lailia chengte chuan kum 122 hnua April thla a lum ber tum an tawng hial.
Thla khat liam ta chhung khan hmarthlang lama a lum dan chawhrual hi 35.9°C lai niin ram laili laiah phei chuan 37.78°C a tling.
Hmarthlang lam bialah hian April, 2010 khan a lum dan chawhrual chu 35.4°C a lo ni tawh a, ram laili laiah hian kum 1973 khan April thla chawhrual hi 37.75°Celsius a lo ni tawh bawk.
Heng lai vela cheng mi vaibelchhe tel chuan ni sa leh khaw lum lutuk avanga harsatna tawk thei dinhmunah an ding a, mi thiamte chuan nipui tak tak intan hmaa heti taka a lum hi sik leh sa inthlak nasa lutuk nghawng niin an sawi.
IMD chuan Ningani khan India hmarthlang lam state panga – Rajasthan, Delhi, Haryana, Uttar Pradesh leh Odisha-ah te khaw lum uchuak tak a awm dawn tiin orange alert a tichhuak.
IMD Scientist RK Jenamani chuan ram chhung hmun thenkhatah chuan khaw lum lam hi 45°C hial pawh a tling thei niin a sawi lawk.
May thla chawlhkar khatna atangin khawthlang lam atangin ruahtui pai chhum lo kalin ruah a thleng thei tih a sawi lawk bawk a. Khawthlang lam atanga thli lo thleng avang hian May 2 atang hmarthlang lamah ruah a sur thei niin a sawi lawk bawk.
Khaw lum tlanchhiatsanna hmun Ganga luipui
Ram chhung hmun hrang hranga khaw lum uchuak tak a thlen mek lai hian Uttar Pradesh-a Prayagraj-a chengte pawhin Ganga luipui panin an inchiah nasa hle a. ‘Sangam’ an tih, Ganga, Yamuna leh Saraswati infin khawmna laiah phei chuan an tam zual hle.
Prayagraj-ah hian Inrinni khan 44°C leh Zirtawpniah 45°C a ni.
Hetiang boruak lumah hian mi tam tak chu inchiah dai turin luipuiah hian an tlan lut hlawm a ni.
“Ni tin khua a lum telh telh zel a, a uap si a, in chhunga awm ngaihna a awm lo. Zing hma takah emaw, tlaiah emaw kan chhuak a, chawhnu ni sen sa lutuka chhuah kan duh lo theuh va. Zing hma taka Ganga-a inchiah daih hi a ziaawm hle a ni,” tiin mi cheng pakhat, Satyam Tripathi chuan a sawi.
Mi cheng dang, LuvKush Tripathi pawhin, “45- 46°C velah chuan taksa tihdaih a harsa em em a. Ganga-ah inbual turin kan kal a, kan taksa a daiin kan rilru pawh a thar thin,” a ti.
Ganga luipuiin mi tam tak chuan an ngai hlu hle a, sakhaw lam atanga thlirin lui thianghlim a nih avangin mi tam takin inbual turin an pan thin a; Prayagraj-a chengte pawhin tun ang huna intihdaih nan an hmang ta thin a ni.
“Ganga kan nei hi kan vannei hle a, khua a lum apiangin kan inchiah thei a, hmun thianghlim pawh kan duh hunah kan tlawh thei a; mahse, tunah chuan ni sa avangin curfew ang mai a ni a, emergency lovah chuan tumah kan chhuak lo,” tiin Anurag Singh chuan a sawi.