- Mahmuaka Chhakchhuak
Tupawh mai hian mahni chanchin sawi ila ngaihnawm takin kan sawi thei vek mai awm e. Nimahsela mahni chanchin chu a sawituin ngaihnawm ti takin sawi pawh ni ila a ngaihthlatuin ngaihnawm ti taka alo ngaihthlak leh chuan si loh chuan thawnthu ngaihnawm a tling tak tak thei kher lo ang. Chuvangin kan zavai tana thawnthu ngaihnawm tling tur leh amah ngei pawh kan la hriat chian hlawm ngei tur chanchin ngaihnawm tak nei tu Monica Lewinsky chanchin hi i han sawi zawk teh ang.
Monica Lewinsky chu kan hre theuhin a rinawm a, America President Clinton nena puanhnuai thil an neih dan pawh kan la theihnghilh kher awm lo e. He nula hi alo chhe lo kher mai bawkin a zei ve viau pawh a ni ang a, heti tak maia ram khat hruaitu ber meuh a han zem buai thei hi a fel ve thawkhat ngei ang tih pawh a rin theih mai awm e. Kum 1973 July 23 a piang a niin kum 1995 atangin White House-ah a nghet loin a thawk ve tan a, hetih lai hian Monica chu kum 24 mi vel chauh a nih chu. Engtiang takin nge an bul tan dan chu hre kil kel lo mah ila, amah hi alo hmelchhiat lem loh avang hian Clinton tan ngei pawh a lam hawia mitko han san ek ek chu awl tak tur a ni. Monica lah Psychology graduate a lo ni bawkin mi rilru put hmang lam chu a lo hriat zawng tak pawh a niin a hnathawhnaa hotu ber ngainat zawnga awm dan chu a lo hre ve riau mai thei bawk a.
Hmeichhia leh mipa kara inpawhna hi sawi thiam har tak leh mak tak mai a niin Clinton leh Monica inkara boruak lo intan dan pawh hi sawithiam har tak a nih ngei pawh a rinawm a. A tu zawk nge bul tan tu ni ang a, a tu zawkin nge ke chhep hmasa zawk ni ang tih pawh hriatthiam har tak a ni ngei bawk ang a. Hlim taka an awm emaw tih mek lai chuan kum 1998 January thla alo thlen meuh chuan an boruak chuan White House chhung alo chiah hneh hle mai tawhin mi mit pawh alo ti kham tawh hle mai tih a takin a rawn lang chhuak ta a. An chevel lo thlithlai a, an inbiakna lo ngaihven rengtute chuan ‘enge maw a awm a ni’ tiin an rinhlehna thu chu an auchhuahpui ta hial mai le. Helai boruak hrehawm dan tur hi nang leh kei hian kan suangtuah thiam kher lo ang a, an pahnih tana a hrehawm tur zia leh darkar khat rei tur thin zia leh tu hmel mai pawh hmu ngam lo tur khawpa a zahthlak tur zia hi. Hruihrual emaw hmanraw dang hmanga nunna chhah mai a chakawm tur zia pawh a suangtuah theih mai awm e. Nimahsela anni hi chuan chulam chu tum loin huaisen takin an paltlang a, hrehawmna chhumpui zing mup mup chu vaikiang thei lo mahsela a reh hun nghakin an thu tlawk tlawk mai a ni. Voice record thahnemtham tak an phawrh mai bakah DNA evidence hmang ngei te pawha finfiah a nih phah hial a. A tawpah zawng Clinton-a tan ngei pawh inthup sen zawh chi rual a nih loh avangin August 17, 1998 chuan a inpuang ta nge nge a nih kha.
Monica Lewinsky chanchin hi sawizui chakawm tak a ni zawkin thawnthu ngaihnawm tak a ni zawk bawk awm e. Khatia mualpho leh diriam taka mi tinrengin an sawizui luih luih kha tawrh har a ti ngang a, hnunglamah chauh pawh niloin a hmalam atang ngei pawha kawktu a hmuh tam tak avangte pawh chuan amah hringtu nu ngei pawhin a intihhlum mai a hlauhthawn phah hial a nih kha. Zantin a mutna khuma a tawngtai sak ziah a, a chevel engkim mai chu a thlithlai rengin bualin pindan chhungah ngei pawh kawngka kalh a remti lo bur a nih kha. Khatiang khawpa a enkawl avang khan Monica ngei pawhin mi pangngaiah alo chhuah leh phah thei a ni ti ila kan sawi sual kher awm lo e. Kum 2014 ah Psychology-ah Master degree a zir chhuak leh a, chumi atang chuan Internet khawvela inchhaih mualphona dona lam beihpui a thlak ta a. Kum 2015 alo thlen meuh chuan khawvel hriat khawpin a hnathawh chu ngaihhlut alo ni ta hial a. A hnu leh zelah chuan US ah chauh niloin UK leh Australia thleng thlengin pawl an din chho ta zel a ni.
Monica Lewinsky chanchin hi helai hmun zim teah hi chuan kan sawi kim seng lo ang a, a lairil pawh kan phawkchhuak pha kher pawhin a rinawm loh. Nimahsela kan tana pawimawh leh ‘thawnthu ngaihnawm’ ni lai ber tur nia ka rin chu – Hmeichhe pakhat ve mai leh awmkhauh tak pawh ni lem loina hetiang taka mualphona a hmachhawn a, a beihlet a, a hneh a, a chumi avanga thinlung sakhat alo neih tak dan leh midang tana a rawngbawl zel tak dan chanchin hi a ni. Kan mizo nula tam tak zingah amah anga hrehawm tuar hi an lo awm ve mai thei a, kan tlangval tam takte zingah amah anga kawh rawn hi an lo awm ve mai thei bawk e.
Nang leh kei ngei pawh hian hetiang mualphona hi kan lo hmachhawn ve mai thei e, kan tawpna hi eng nge ni ang a, kan beihlet dan hi eng nge ni ve ang le. Nge dawihzep takin hruihrual emaw hmang tein kan nunna chhah hial kan lo duh zawk thei. A sawia sawi mai aia a hrehawm dan tur hi suangtuah thiam pawh a har ngei ang. Han ngaihtuah vang vang teh le.
Khawvelah hian nuamsa taka awm reng turin Pathian hian min duang hauh lo a, sum leh pai te ngei pawh hi hniarhnar taka nei turin buatsaih a ni hek lo. Eden huan atang tawh khan mahni thawhchhuah ringa nung tura buatsaih kan nih zawk avang hian nang leh kei pawhin kan thawhchhuah ang ang hi kan intuamhlawmna tur leh kan pum hnawhpuarna tur chu a ni. Chumiah chuan thlantui luanga kan thawh a ngai a, mi aia neih tam kan duh zawk phei chuan mi baka thawh alo ngai bawk a, chumi kawng kan zawhnaah chuan mi tam tak chu an tlu a, a thente chu an tlu hlum der bawk a ni. Nang leh kei erawh chu chunglam zarah finna leh remhriatna kan neih chhun chhun hmang thei turin vawiin hun kan la thleng thei a, nakin lawka midang tana thawnthu ngaihnawm tak ni thei tura hringnun hmang mek kan ni tih hi i inhre reng ang u. Chu chu kan damchhan tak pawh a niin, chunglamin min ruahman dan pawh a ni ngeiin a rinawm.
Kan nunhlui avanga biru reng tur kan ni lo a, kan hun kal tawh avanga zaka kimki reng tur pawh kan ni hek lo. He kan hringnun hi siamtuin danglam taka a duan leh thatna danglam bik tak neia a duan a nih avang hian chu chu langchhuak thei tura kan hlutna hmuhchhuah a ngaiin kan chanchin hi tute emaw chuan an la rawn sawi ngei dawn bawk a, chanchin ngaihnawm tak an la rawn sawi ngei theihna turin vawiinah hian nang leh kei hian thawnthu ngaihnawm tak chu kan ziak mek a ni tih hriain, chhum dum chhah tak kar atanga ni eng de re re chu hmu thei tura kan mit kan men luih hram hram pawh a ngai bawk a ni.