Kan lo hrisel zawk theih nan

  • REUBEN LALNUNTHARA HNAMTE

Hriselna hi mitin hian kan mamawh a, hrisel lova awm chu nun hi a nuam lova, mi zinga awm te pawh hi hrehawm kan ti thin a ni. Kan damchhung reilote mah ni se, kan damchhunga hrisel leh hlimtaka kan awm theihna turin Pathian chuan ei leh in tur leh kan lo hrisel theihna tur min kawhhmuh a. Lal Isua hian thlarau chauh a chhandam lova, taksa leh rilru thlengin min chhandam a ni. Mizote hian rau lam hi kan uar mah mah em aw ka ti thin. Kan thlarau chhandam a nih dawn phawt chuan pawi kan ti lo emaw tih tur hian nuam kan tih leh tui kan tih zawng hi kan ti mawlh mawlh mai a ni. Kan taksa in a ngeih em tih te ngaihtuah lek lo hian kan hmawm mawlh mai zawng a nih hi.

Kan thih hunah chuan kan thi tho ang tih ngaihtuahna mawlmang tak nei hian kan awm a. Kan han boral a, Pathianin a ruat kan han tingawt te pawh hi a dik ber em tih hi ngaihtuah ngun a ngai hle mai. Vanduaina chu tu te pawhin kan tawk thei a, chu chu pumpelh theih a nih loh chin pawh a awm bawk. Mahse, kan thihna tam ber hi chu kanin uluk tawk loh avang leh kan fimkhur loh avang a ni chawk. Ringlo mi ni a kan hriat te hi engatinge an damrei zawk fo; milem bia kan tih te pawh hrisel leh damrei tak tak an awm bawk. A chhan chu an invawn fimkhur avang a ni fo mai. Japan hote hi khawvel a damrei a sawi an ni thin a. Engvangnge kan tih chuan – ei leh in engkim mai hi an in controlin, an lo fimkhur em em a ni.

Kan lo hrisela kan lo damrei zawk theihna tura thil pawimawh ni a ka hriat te tlem lo tarlang ila:

Ei leh in kan fimkhur a ngai : A dik tak chuan mizote hi ei leh in lamah in control hi kan harsat hle. Kan taksa tana tha leh hrisel pawh ngaihtuah lo hian kan eiin kan in pawp pawp a ni ber a. Vai ho kan tih te hi hnam upa leh fing hmasa an lo ni bawk a, an ei duhzawng hi a tam ber chu han chhui chiang ila, taksa tana tha leh hrisel te hi a ni tlangpui. Tunlaiah phei chuan kan lo hahdamin, kan lo khawsa nuam tawh si a, thlan tlaa hnathawhte a awm meuh tawh si lo. Vawksa thau leh mawm lam kan han ei puk puk mai te hi chu taksa tana a thatna hi a avang khawp ang. Tunlai ah Zunthlum te, heart attack leh thisen sang te hi a tam ta em em a, hei pawh hi kan eitui si a, thlan tla in hna kan thawk meuh tawh silova, chu mi nghawng chu a ni ber mai.

Japan ho chuan an fa te pawh an naupan tet atangin balance diet an lo siamsak vek mai a, chungte chu an naupan tet atanga an lo zawm that chuan an puitlin hunah pawh an thlah tawh lo. Mizoramah erawh chuan naupang te te thau tak tak, thisen sang leh zunthlum chenin kan nei nawk tawh a ni. Hnamdang thenkhat ho chuan sathau leh sa upa lutukte hi an ei duh miah lo. Tripuraa kan awmlai pawh khan, khunglaia awm ho chuan arsa te hi thla hnih aia upa an ei ngailo. Tribal ho bawk hi kan ei duh dah zawk thin. Thlai hnah leh a rah, a hel te ei tam hi a pawimawh hle. Chhungtin hian ei leh in lama fimkhur tur kan inzirtir pawh a pawimawh. Kawng tamtakah chuan kan taksa hi kan invawn a, kan fimkhur chuan kan tih hrilsel a kan damrei theihna hi chance sang tak a awm a ni. Chu chu Bible ah hian min lo zirtir vek tawh a ni.
Naupang kum tlinglo kan tihte zingah ngei pawh hian zunthlum leh thisen sang nei sawi tur an awm nual tawh a ni. Kan Bibleah chuan Pathianin Israel hote hnenah khan Sa, a thau ei kha a phal lo tih kan hria a. Tunlaia kan ran talh hote phei chu damdawi hmanga tih thaute an ni a, a hrisello lehzual em em a ni. Ei leh in kan insum theih loh avanga natna hi a tam hle mai a, hei hi zoram hian kan thanmawhbawk leh kan natna pakhat a ni tlat tawh a ni. Ei leh in insum loh hi Zu leh ruihhlo leh zuk hmuam ang thova hlauhawm a ni tih rhiat ava pawimawh em! Kan taksa ngeih loh zawng kan ei luih tlata, kan nat phah a nih chuan ruihhlo leh zuk hmuam ti ang tho kan ni thei.

Zuk leh hmuam kan uar lutuk : Mithiam zawk ten meizial, tuibur, sahdah ect. ten kan taksa a khawih pawi theih dan an sawi thin a. Tunlaiah chuan zuk hmuam tilo pawh kan tam ta hle. Mahse a mipui nawlpui hian kan la uarin kan la ching hle a. Hei hian chawp leh chilhin kan taksaah pawikhawihin hre lo mah ila; zawi zawiin kua a hreuh a, a sawhkhawk chu na tak a ni. Cancer leh natna benvawn kan tuar phah fo te pawh hi kan zuk leh hmuam uar lutuk avangte a ni fo thin. Zuk leh hmuam hi kan taksa tana a thatna leh tangkaina sawi tur avang hle mai. Zuk leh hmuam chuan taksa a khawih pawi bakah, midang tan a hnawk a, sum leh pai a ti hek a, min ti rimchhia in, min ti tawp bawk a ni.

Kuhva eisen sung leh ha bal tak bula han awm leh han kawm te hi a ti ve lo tan chuan a tenawm duh khawp mai. Chu bakah kan khawtlang leh khawpui thlengin a ti tawp a ni. Zial bung paihna hnu te, kuhva chhak senna hnu te leh chinai tahna var nuau mai te hian kan khawpui leh khawtlang hi min ti tawpin min ti zahawm lo bawk. Hei hi pawn lama lang thei a ni a, kan chhungril lamah hian kan taksaah bu a khuar nasat dan tur chu a rapthlak ngawt ang. Tuibur te hi a rimchhiaiin, a ti te bula awm te hi a hrehawm duh khawp mai. Heng zuk leh hmuam kan tih thin te hi kan sim deuh deuh a, kan fihlim hi changkanna pawimawh tak pakhat a ni tih hria ang u.

Rilru Hrisel kan neih a ngai: Mihring taksa kaihruaitu ber chu rilru a ni. Tunlaiah mithiamte chuan rilru hrisel pawimawh zia hriain an ngaipawimawh em em a. Naupan tet atanga rilru kaihruai sual tawh leh rilru piangsual tawh te avang hian tualthah, pawngsual leh tihduhdahnate a thleng nasa em em a. Chuvangin rilru hrisel, rilru ngil leh hlim kan neih a pawimawh. Miin eiruk duhna rilru a neih chuan a eiru mai a, thilsual tihduhna rilru a neih chuan a ti mai thin bawk. Kan taksa hriselna atana Doctorte an pawimawh ang thovin kan rilru a hrisel nana rilru lam doctorte ram chang zawk angin kan mamawhna a sang ta khawp mai.

Lockdown an ni a, online naupang te class kal a lo ngai a, mobile an neih vek a lo tul ta si a. Kan hmalam hunah hian enge a hrinchhuah dawn a; thil tha lam aiin thil thalo lam a ni zawk mah maithei a, hriat a har hle. Chhungkua kehchhia avanga naupang, thalai rilru hliam, naupang enkawl mumal loh, nu leh pa kara piang lote an lopung zel a. Hei hian naupang leh thalaite ah rilru natna a thlen nasa em em a ni. Rilru puitling lova fa nei, inneite an awm zel a, karah fa an lo nei a, enkawl mumalloh leh ngaihthah an hlawh a, hei hian thalaite ah nghawng thalo tak a nei thin a ni.

Taksa inzawizawi tam kan mamawh : Kan taksa hi che reng tura siam a ni a, awm hahdam ringawt tura siam a ni tlat lo. Hahdam lutuk leh eitui si hi kan harsatna a ni ta. Nitina regular exercise kan neih hi a pawimawh em em. Pawisa leh sensio ngai miah lova exercise lakna tur hi a tam em em a, nitin officeah te, dawrah te thlan tla lem lovin kan thawk a, kan taksa kan sawisawi tam loh chuan kan hmabak chu zunthlum, thisen sang, lung natna etc. a ni mai. Mizo tam tak hi chuan a rau lam ringawt hi ka ngaihtuah a, kan taksa pawimawh zia hi kan ngaihthah thin. Kan taksa hi Pathian siam leh din a ni a; rilru taksa thlarau alo hrisela a lo chak zawk theihna tura enkawl leh duat chu kan mawhphurhna a ni.

Kan taksa, rilru, thlarau damna tur kawng chu Pathianin finna tam tak min pe. Ring lo mi a ni emaw, ringtu a ni emaw, Pathian hian a siam dan a danglam chuang lova. Ringtu erawh chu chatuana nunna kan neihna tur hi kan danglamna a ni a. He khawvel kan damchhung reilote ah hlim tak leh hrisel taka Pathian kan chawimawi theihna turin theihna tam tak Pathianin min pe a. Chu mi hmang tangkai thiam a piang chu an hriselin an damrei chawk thin.

Leave a Reply

error: Content is protected !!