Tuirial Bial Bye Election Thlirletna
- RUATA PA, KOLASIB
Kan district chhungah Tuirial bial bye election chu tluang takin zawhfel a ni a, mipuiten an bial aiawh tura an mi duh, an thlanchhuah pawh a hriat ta bawk. Mahse kha inthlanna khan a zavai chuan ni lo mahse kan ram politics dinhmun te, politics kan khelh duh dan te, politician ten vote kan zawn dan zawng zawng a lang chiang thawkhat viau in ka lo hria a, inthlanna ka hmuh dan thlirletna hi kan thailang mai mai teh ang.
Model code of conduct bawhchhiatna
Political party hrang hrangin inthlan campaign kick-off an nei a, a tirah chuan campaign thawm hriat a nuam. Inthlan \hat a \ul chhan MLA boral ta leh a chhungte pawh kan zah tlangin ka hria. Mahse a rei zel a, chak loh hlauhna a lian zel a, langsar tak taka model code of conduct bawhchhiatna thawm a ring tial tial bawk a, pawisa sem lai thlengin video a leak-out ta hial mai. Kan campaign duh danah lah Tuirial bial mipui tana tihsak theih lam ai mahin mimal tana thil intihsak theih siakna a ni chho zel a, a thlawna buhfai sem te, ruai\heh te, pulic transport vehicle-a party flag intar tam siak ten a zui zel a, a tawpah Mizoram Peoples’ Forum-in District Election Officer hnenah complain an thehlut ta hial mai. Hengah hian party lian pathumte hming a lang vek a, an zinga pakhat hian MCC an bawhchhiat loh thu sawi mahse video evidence a \hat bawk si avangin phat theih a nih loh thu DEO hian a hrilh nghe nghe tih chanchinbu-ah a lang a ni.
Khami bakah minister pakhatin Kawnpui Field No 2-ah phullem phah a nih tur thu a sawi a, hnathawhna tur sum sanction order nen meuha a rawn kal thu media hrang hrangah a lang a, khangte kha MCC kalh a nih hmel viau chungin sawizui a awm ta miah lo thung.
Khawtual nge last minute pawimawh?
Inthlan hun puan a ni a, political party ten candidate an puang nghal sap sap bawk a, ZPM in Kolasib district mi an candidate tih thawm a awm a\angin mikhual candidate-ten bialchhung mi an nih thu an sawi thar veleh a. Pakhatin a pi leh pute Thingdawl lal thlah kalzel a nih thu a sawi laiin pakhatin bial chhung mi, Se\hawnah in nei a nih thu a tlangau pui ve bawk a, mipui hmin kan tumnaah chuan a \ha vek e. Khang tualchhung mi an nih thu khan mipui rilru a hmin phah em ka hre lova, mahse political party hruaitu \henkhatin inthlan hma zan, last minute-a chet a pawimawh thu a sawi khan khawtual mi leh khawchhuak tihte a inbeihna aiin sumin thil a tihtheih zia a tarlang zawkin ka hria.
Hnathawh tur nei lo Minister 6 te kha
Minister te hi MLA an ni a, party in candidate an vawrchhuah a\anga mipui thlantlin an ni. MLA rual zingah chief minister-in a mi duhzawngte, minister-ah a ruat veleh mai \hin a, minister an nih tawh chinah chuan mipui ta an nihna hi a chiang lehzual em em a ni. Minister te hi department enkawl nei, an bial chu Mizoram pum a ni a, an department chan kaltlanga ram dinhmun siam\haa hnathawk tur an ni a, mahse inthlan campaign vanglai tak, October 21, 2021 a party thuchhuak chuan minister 6 zet mai chu an station tur khua siamsakin inthlan hma zawng awmchilh turin an han ruat mauh mai a, anni lah an awm deuh ngat ngat nge ni, a zialo lam deuh chu a ni.
Minister-te kha vawi 3/4 an zuk campaign ve a nih pawhin a hriatthiam theih a, khati chen chen chamchilh thei, party tana \hahnemngai leh pawimawh an nih chuan minister an nihna hlipin party-ah nasa lehzualin in hmang law law mai se a \ha hial awm asin mawle. Minister pakhat phei kha chu tirhna a nihnaah a chiang em em mai lehnghal a.
Mipuite hi kan dik em?
Tlangval pakhat thu khawchang ‘zing tin ka bawnghnute in \hin sawi si lovin vawi khat ka zu in chauh in sawi a,’ a tih ang deuh khan mi pangngai, mi \ha tam tak karah tlema \ial an lo awm zeuh hian a langsar \hin. Tuirial bial inthlanah pawh hei hi a chiang khawp mai. Pawisa tlemte nena thlem kawih theih tur chu party worker te pawhin an hre hneh viau a, hmeichhe buan chaklo an sawi ang maia pawisa hmuh ruala tlu sa zawng an lo awm ngei e. Political party hrang hrangin mithar an lawmlut kur zut a, an lawmluh te bawk a tuk lawkah midang an rawn lawmlut ve leh a, chutiang chuan sum tlemte te nena kual reng mai kha \hahnem fe an awm. |henkhat phei chuan candidate vote tur pawhin a man zat an in chhiar tawp tihte an sawi bawk.
Hetiang hi democracy ram hmelma lian ber a ni a, titawp ngam candidate leh political party an awm bik si lo. Nakinah chuan inthlan a hautak zel anga, sum a awm chuan an tana hnawk deuh ‘dah\ha duh’ te pawh kan awm tawh hialin a rinawm a ni. Inthlan a hau tak zel anga, mi pangngai tan inthlan chuh ngam a ni lo anga, suma lei mipuite pawhin bial tana hnathawk turin an thlantlinte thil\ha ti turin an nawr ngam hek lovang. Tuirial biala Mizoram hlimthla hi kan nuai bo vat loh chuan chu hun chu kan hlat miah lovang.
A tlangkawmna
He thlirna hi side lehlam chauh a ni a, chutih laiin kan ram dinhmun hi a thim vek bik lo e. Inthlan chungchangah kan ramin MPF te kan nei hi a lawmawm a, anni ho kan zah avang chauh pawh hian kan dinhmun chhe zel tur tam tak hi thai bo a ni \hin. Kan ram dinhmun hniam chhanah politician te han puh \hin bawk mah ila mipuite pawh hian kan tihtur kan tih loh vang a ni ve fo a, hei hi democracy in a ken tel zinga mi a ni. Kan ram siam\ha zel tur hian politician te mai bakah mipuite hian mawhphurhna sang tak kan nei a, kan mawhphurhna \heuh hi hlen ila, ramdangten an awh rawn ram din turin \an i la zel ang u.