Kan ram hi kan hmangaih em?

  • Reuben Lalnunthara Hnamte

Sam 24 : 1 Leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng hi Lalpa ta a ni a; Khawvel leh a chhunga chengte nen hian.

Zoram bak hi ram kan neih loh avangin ka rilru hian ka vei ve hle thin a. Hmasawn theihna hi tam tak kan nei a, mahse tun tumah hi chuan thil pahnih chiah ka ngaimawh zualpui han sawi kan duh ve a. State dangte leh khawvel ramdangte han thlir a, an hmasawnna leh, ram an hmangaih dan han thlir hian rualawh ana duh hle thin mai. Kan ramah pawh hian Party hrang hrang ten sorkarnate pawh an lo siam tawh a. Hmasawnna chu hmun tam takah kan hmu thin; mahse, kan hmasawnna hi a kal kimlo kan ti dawn nge? Ram hi nge kan hmangaih a,keimahni nawmsakna leh kan Party tih te pawh hi ngaihtuah tham tak a ni. Mizoram hmasawnna tak tak tur hian ke kan pen tawk lo deuh em aw ka ti thin a ni.
Sorkar hmasain a an hmabak leh tihhlawhtlin tawhte pawh chhunzawm mumal loh hi a awm ve thin a. Kan sorkar laia hmalak nilo mahse kan ram hmasawnna tur a nih chuan tihzui zel mai awm tak hi, tih zui lem lova, sum tam tak sen tawhna ni si a, thing leh ta thep thuap mai hi hmuh tur a awm fo thin. Kan thalaite hian intihlimna turte, han len khawthawnna turte hi an duh em em mai a, chutiang ang chu Aizawl khawpui leh a chhehvelah pawh hian hmuh tur leh hanin awmtleina tur hmun hi kan nei tlem em em mai a ni. Han len khawthawnna tur park nuam tak te, luitui emaw te hi kan neilo hle mai a, kan thalaite hi an khawngaihthlak ka ti thin.
Thil thenkhat ka ngaimawh leh tih theih ni ta se a tha awm mange ti a ka rualawhna leh kan hmasawna tur ni a ka hriat te kan thlasik maupuah chhuahpui ve leh phawng phawng mai teh ang
Luitui leh ramngaw tha kan mamawh: Sap lokal ten an sawifo chu Ocean kan hnaih lova, River emaw pawh kan nei tha lo hi an ngaimawh hle. A chhan chu bungrua lakna hi tuipuiah chuan a lo tlawm zawk em em a ni. Ocean chu kan nei theilo tih a chiang a. Mahse, tuikhuah emaw Luitui emaw chu Aizawl khawpui hnaiah pawh hian siam chawp theih a ni angem tih hi a ni. Serlui kan han khuap a, ral atanga han thlir pawhin a hmuhnawm kan ti thin a, a tha dawn mange tiin kan lo thlir ve thin. Tunah chuan a thing thup emaw tih mai tur a ni leh ta a. Tha taka enkawl zuina a awm lova, mipui lahin kan zir hek lo. Nungchate an rem zova, ram hmangaihna nei lovin, mahni chiah kanin hmangaih emaw tih mai tur hi a ni.
Khung serluite khu tha takin enkawl ila chuan chhuanawm tham a tling dawn a. A vengtute ven lehchhawn ngai tih ang deuhin kan khawsa a ni ber a. Kristian ram si hian engatinge he kan ram hi kan hmangiah loh aw tih hi ngaihtuah tham tak a ni. Leilung leh a chhunga awm zawng zawngte hi Pathian siam leh din, mihringte hlimtaka kan chenna tur min buatsaih sak a nih lai si hian, hmangaihna leh dimna nei hauh lo hian a tichereu zawnga kan khawsa tlat mai hi a lungchhiatthlak takzet a ni. Kan rama luitui kan neih tha tak takte hi tun aia tangkai zawka hman theih turin khuap ila, bungrua manto tak taka kan chah thin te pawh hi phai lam emaw atanga tlawm zawka chah thlen theih a ni dawn a.Lawng hmanga inkalpawhna tha tak a ni nghal anga, hmasawnna tha tak a ni ngei ang.
Aizawl khawpui chhung atanga kan lui neih hnai ber chu Ailawng roada Tuithum lui khu a ni mai awm e. Vawikhat khulai luiah khuan ka kal ve a, thalai ho te an kal nasa em em a, thla te an la a, an hlim hle mai. Khung luite khu chei theih nisela. Khu aia nuam zawk leh chhenfakawm deuh a siam emaw, enkawl deuh nise chuan tlawhtu pawh an tam lehzual anga, thalaite tan pawh chhenfakawm tak a ni ngei ang. Tunah chuan enkawl mumal a ni lova, khuti chung pawh khuan thalai tam takin an pan sup sup mai a ni. Sorkar hian hma la se, duty te pawh fel taka siam a enkawl tur atan a awhawm ka ti hle mai. Khutia enkawl mumalloha a awm reng chuan a kangchat anga, bawlhlawh bawm a ni leh mai dawn a ni.
Mi ram anga Tuipui kam (Ocean)kan hnaih ve loh avangin han len khawthawnna tur emaw, Bungrua tlawm zawk a phurh thlen dan emaw kan nei chau hle a, mahse, kan lui lian neih te hi kan hman tangkai a, kan enkawl chuan lawnglian kal tur pawha siam theih a nih ngei ka ring. Mihring nun tihahdam tu pakhat chu luitui cham diai te, sangha leng neuh neuh han hmuh te hi ni pakhat a. Tin, Tourism atana tangkai leh chhenfakawm tak pawh a ve tlat a ni. Mi ram han hmuhte hian an khawpui chhunga luipui lian taka lawng han awm neuh neuh te hi a hmuhnawmin an khawpui a timawi bik em em mai a. Kan pi leh pu ten khua an lo din dan hi phairuam lam nilo hian Tlangsang lamah zel hian a ni bawk si a. Thang tharte hian tih tur hmabak kan ngah hle mai.
Phailamah hian lo awm zawk ni ila chuan kan kawngpuite pawh he ti takin a kawi lo tur a ni a. Tlangsang lam ram ngaw te hi tui leh boruak min petu tha tak a ni mai dawn a ni a. Kan ramah hian ramdanga awm lo thing tha tak tak leh thlai tam tak kan nei a. Hengte hi duat taka kan enkawl hi Pathian min duhdan pawh a ni. Teak te hi kan phun nasa lutuk hian kan boruak a tichhia a. Teak awmnaah chuan nungcha an awm thei lova, a ram a tichhe vek bawk. A thing hi furniture ah a tha tih bak hi chu a tangkailo khawp mai. Kan ram thalaia Teak kan phun vak maite pawh hi tihzel atan chuan a pamhmai khawp mai. Khawvel lo lum chho zelah Global Warming hi khawvelin a buaipui tawh a. Ramkang leh ramngaw kan thiah nasat avangin boruak a lumin a chhe tulh tulh a. Oxygen min pechhuaktu ramngaw kan thiah nasat tawh avang hian boruak bawlhhlawh kan nei tam tulh tulh ang. Tunah pawh hian boruak chhe ta lutuk hi kan buaipui tan chu a ni tawh a ni.
Nungchate kan enkawl that angai : Tunah chuan nungchate kan tihrem zel avangin, hmuh tur an vang ta hle mai. Thingtlang hmun hlazawk leh han zin nikhua pawh hian sava hmuh tur an vang ta hle. Zin kawngahte pawh hian sava hram thawm leh thlawk hmuh tur pawh an tlem ta. Airgun tha pui pui, telescope nena hmangin sava kan kap thla teuh teuh a, hengte hi chin tawh loh atan ava tha em! Mihring nun tinuamtu leh min tihlimtu pakhat chu nungchate hi an ni. Englandah te khuan nungcha humhalh an ti na hle. Keini ai daiha hmanraw nei tha an ni chungin kah mai mai an tum ve lo. Sihalte pawh khu an tam deuh chuan kah phal hun an siam mai a ni. Sanghate pawh khu nghakuaiin an man mai a, an chhuah leh mai a, intihlim nan an hmang thin. keini anga Bomb leh tur hmanga hraite chu an ti ve ngai lo. Kan ram chu Dan aia mi thiltithei leh hausate lalna ram a nit lat hi kan thanmawh bawk a ni.
An inbula thingkungahte khuan sava bu an siam chawp a, chung chu sava ten no neih nan te rawn hmangin thlamuangtakin an awm thin. Keini zawng kan nungcha neih ve te hian awm ngaihna an hre tawh nganglo a ni. Tunlaiah phei chuan vaube leh fartuah par hun a ni a, zinkawngah pawh hmuh tur a tam hle. Mahse, a zu tlan thin savate hmuhtur pawh an awm ta mang lo. Pathian thu kan pawmdan te hi rau lam ringawt leh thlarau chhandamna ringawt a ni lova, taksa leh thlarau chu inkawp tlat, thenhran theih loh a ni. Nungchate kan duat a, kan humhalh that te, kan ram leilung kan hmangaihte hi thlarau lam thil vek a ni.
Americaah te khuan sava leh ramsa an pung deuh a nih chuan kah theih hun an siam a, chu chu mipuiin an zawm mai a. Keini ram chu inkhap em em awm bawk si lo, man tak tak lah kan nei ngai hek lo. Dan te pawh hi tun aiin tikhirh ila; a ruka sa kap thin te pawh hi vil ngun a, inkhuahkhirhna tha zawk neih hi chu a hun khawp mai. Nungchate leh mihringte pawh hi inchawm tawn vek kan ni a. Savate pawh hian mihring min tina thei insect tam tak an lo eiral a, hengte hi mihring tana tangkai tak a ni. Khuai kan tithe pawh hi an tangkai em em mai a. Keini chuan ei atan kan duh avangin, DDT te leh meialh hmangte in kan tirem mai thin te hi sim a hun khawp mai. Tun hmaa Phawngpui tlang bul vela kham a Sathar awi tak tak kan hmuh thin te kha hmuh tur an awm ta mang lo.
Kohhran te, chhungkuate pawh hian kan ram leilung tichhia leh nungcha tirem zawnga kan kut a hlei thin hi chu in zirtirna kan neih a tul khawp mai. Nungchate nen hian inmamawh tawn vek kan nih avangin kan humhalh that a pawimawh hle. Khawpui lamin thingtlang lama ramsa rep kan chah thin te pawh hi tih tawh loh atan a tha hle. Hmanlai kan pi leh pu te chuan sakap thei nihte kha pasaltha huaisen leh mi ropui teh nan an hmang thin a. Khang kan pipute hun lai kha chuan an thiamawmna chin a awm. Tunlai hunah 21st Century a cheng tawh te hi chuan Sakap thei nilovin, Camera hmanga ramsa leh savate thla la thei nih hi I chawimawi zel ang u. Tunlai naupangte hi chuan ramsate hi tui an ti tawh lo, upa zawkte hian kan zirlo zawk a ni. Tunlai hunah chuan sakap thei leh, sava kap thei te hi kan endawng ngam a pawimawh hle tawh a ni.
Kan ram hi kan hmangaih a, Pathian thu kan awih a nih chuan kan ram leilung leh nungchate kan enkawl that a, kan venhim hi kan tihmakmawh a ni. Leilung leh a chhunga thil awmte hi Pathian ta a nih avangin,Pathian ta enkawl kan ni bawk. Rom.8:19 ah chuan “Thilsiam zawng zawngte chuan beisei em emin Pathian fate lo lanna chu an nghakhlel hle si a“ a ti a. Mihringte leh nungchate, leilungte hi Pathian thilsiam vek a ni a, inchawm tawn a, hlimtaka nun hmangho tura duan kan ni. Nungchate hian mihringte hi an zah em em a, an ngaina em em bawk. Lockdown hmasa a Sakhi te an ngam hman ziate kha!Khawchhungah hial an lokal ngam a nih kha. Min tina thei leh kan tana hlauhawm pawh ni miah lo, kan vir em avang leh kutthak hnawih nana nungchate kan hmang thla zen hi chu Pathian thuawih nen pawh thil inhmeh lo tak a ni. Kan eitur tuihnai zawk leh hrisel zawk kan vulh a, kan talh reng tho a ni si a. Post modern age cheng kan nih tawh avangin leh kan ram boruakte a lo chhiat zel avangin kan ramngaw leh nungchate humhalh nachang I hre thar ang u.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427