- Mahmuaka Chhakchhuak
Mizoram Legislative Assembly kum 50-na, Golden Jubilee chu Assembly House-ah lawmna hun buatsaih a niin hemi pual hian May 10, 2022 (Thawhlehni) ah khan Assembly Session neih a ni nghe nghe. He special session-ah Assam Assembly Speaker Biswajit Daimary chu sawm a niin thusawina hun a nei a, a ni bakah hian MNF Legislature Party aiawhin Deputy Chief Minister Pu Tawnluia, ZPM Legislature Party aiawhin Lalduhoma, Congress Legislature Party aiawhin Nihar Kanti Chakma leh BJP member Dr. BD. Chakma te chuan thusawina an nei a, hemi zawhah hian Governor Dr. Hari Babu Kambhampati chuan Assembly Annexed building tuala Golden Jubilee puala Lungphun hawnna a nei bawk.
Kum 50 liam ta, kum 1972 ah khan Mizoram Union Territory-a hlankai thar chu January 21 niin hawn alo ni tawh a, a hmun atan A.R. Lammual a ni. UT thar hawnna nei tur hian India Prime Minister Indira Gandhi chu Delhi atangin a rawn chho a, Arunachal Pradesh rawn tlawh hmasain Itanagar-ah U.T hawnna a nei a. Chawhnu lamah Meghalaya tlawh lehin Shillong khawpuiah Meghalaya State a hawng leh a, a tuk chawhmaah Imphal khawpuiah Manipur State thar a hawng lehin Mizoram lam panin a rawn kal leh a, chawhnu dar 1;30 ah Helicopter-in A.R. Lammualah a rawn tum a ni. Prime Minister hian Helicopter tha chi paruk lai a rawn hmang a, Aizawl khawpui chung zawng an rawn thlawh thlen veleh Helicopter palite chu a sang zawngin an invawrh chho a, mu tiat velin an lang ta tihah chhim leh hmar, chhak leh thlang zawngin an inthen darh a, chumi hnuah an thlawk kual lehin pahnihte chuan AR. Lammual an pan dingin muangchanga hel kual hmasain an rawn tum ta a ni. Indira Gandhi chuan Helicopter atangin sipai motor hmangin Lammual chhim lama dawhsan lam chu a pan leh a, chuta tang chuan Mizoram UT a hlankai a nih thu chu a puang ta a. He a thusawi hi Pu K.L. Rochama’n a lehlin sak nghe nghe.
Heta Mizoram UT-a hlankai a nih a, hawnna hun hmannaah hian Indira Gandhi thusawi zawhah Union Home Minister K.C. Pant chuan MNF tang, Case rip taka an charge ‘GR 212/66 US IPC 121 ’Waging war against the state’ an tih, sorkar dodal-a chete thubuai, khai hlum emaw, dam chhung lungin tan emaw-a hrem theihte chu an Case hlihsak a nih thu a rawn puang bawk a, mipui lam atangin kutbeng thawm pawh a ring kher mai. Hetih lai hian MNF mi 400 chuang laite chu man an niin Case rip tak an nei a, an tan Mizoram kohhran hrang hrang mai bakah Political Party hrang hrangte pawhin an theihtawp an chhuah vek a, sorkar lam pawhin Silchar Ukil hlun Shri Chowdhury chu a rawih sak bawk. He an Case hlihsakna thupuan hi Mizoram UT lawmna atana present ropui leh lawmawm tak a ni a, Kohhran ho tawngtaina rah a ni kan ti thei bawk ang.
Mizoram chu UT kan lo nih takah chuan April 18, 1972 ah sorkar thar siam tura inthlanna neih alo ni a, MLA bial hi 30 chauh la awmin chungahte chuan Mizo Union, Congress, Mizo Labour Party (MLP) leh Socialist Party bakah Independent atang tein mi 58 laiin an chuh bawk a. Candidate zawng zawng hi mi 155 niin heng zingah hian hmeichhia 4 an awm bawk a ni. Socialist Party hian bial 13 ah Candidate an siam nain seat khat mah an la loin an dahkham pawh an chawi vek a ni. Hetih lai hian Mizoramah vote awm zawng zawng 156,901 niin vote tla zawng zawng hi 114,386 a ni a, vote pawm zawng zawng zat hi 111,358 a ni. Vote tla percentage hi 72.90% a ni bawk. Hetiang hian bial tina thlan tlinnte chu an tlinna bial nen han tarlang ila;
- Tuipang – Hiphei Independent
- Sangau – K Sang Chhum Independent
- Saiha – Sapliana Independent
- Chawngte – Satya Prio Dewan Congress
- Demagiri – Hari Kristo Chakma Congress
- Buarpui – P.B. Nikhuma Mizo Union
- Lunglei – K.L. Rochama Mizo Union
- South Vanlaiphai – Saitlawma Mizo Union
- Hnahthial – L.P. Thangzika Mizo Union
- North Vanlaiphai – R. Dotinala Mizo Union
- Khawbung – F. Hrangvela Mizo Union
- Champhai – Lalhlira Mizo Union
- Khawzawl – Vanlalhruaia Mizo Union
- Ratu – R.D. Sangkhuma Mizo Union
- Suangpuilawn – H. Thansanga Mizo Union
- Saitual – Khawtinkhuma Mizo Union
- Tlungvel – Hrangaia Mizo Union
- Khawhai – J. Thanghuma Congress
- Lungpho – C. Lalruata Mizo Union
- Serchhip – Vaivenga Mizo Union
- Phuldungsei – Laikunga Congress
- Sateek – R Zoliana Mizo Union
- Aizawl South – J. Lalsangzuala Congress
- Aizawl Centre – Lalrinliana Mizo Union
- Aizawl North – R. Thangliana Mizo Union
- Kawnpui – Ch. Saprawnga Mizo Union
- Kolasib – Ch. Chhunga Mizo Union
- Sairang – Joe Ngurdawla Mizo Union
- Mamit – C. Chawngkunga Mizo Union
- Rengdil – Zalawma Congress
Seat lak dan; Mizo Union – 21
Congress – 6
Independent – 3
Anni bakah hian Nominated Seat-ah Saptawni, Kapoor Chand Thakuri leh Lalhmingthanga te an awm bawk.
Hetia Mizo Union chuan sorkarna an han chan a, sorkar thar form-na an han neih dawn takah chuan Chief Minister turin Pu Ch. Chhunga leh Pu Ch. Saprawnga te chu a tu zawk nge ni ang tiin an pahnihah chuan mit a fu thup mai a. Pu Chhunga chuan Politics-ah pa ang hrima a lo neih tawh Pu Rawnga chu insorkarna lama ‘experience’ pawh nei tha zawk leh hun rei tak Chief Executive Member pawh lo ni tawh a niin MP hial pawh alo nih tawh bawk avangin ni ngei turin a rawt a. Pu Rawnga lah chuan ‘kei chu CEM ka lo ni tawh a, Pu Chhunga hian heti khawp hian Party pawh alo hruai puitling tawh a, chanvo lamah nise a tlawmngai ber leh inthlan nikhuaah a bial chhe lai ber a chang ziah bawk a, chuvangin ani hi CM a ni tur a ni’ a tih ve tlat bawk avang chuan Pu Ch. Chhunga chu lungrual takin Chief Minister atan an thlang chhuak ta a.
Tichuan, Hetiang hian sorkar thar form a ni bawk a;
Chief Minister – Ch. Chhunga
Cabinet Ministers – Khawtinkhuma leh R. Thangliana
Deputy Minister – P.B. Nikhuma
Speaker – H. Thansanga
Deputy Speaker – Hiphei