Nauneih hi thil awlai loh tak a ni a, nau neih hun a hnaih poh leh nau neih hrehawm zia leh nat zia te chu i beng hian a hrenawn sek dawn lehnghal!
Hetianga nau vei leh hrehawm tawrhna lak atanga tlanchhuah theih dan kawng awmchhun chu, C-Section (Caesarean-section) an tih, ‘zai chhuah’ hi a ni.
Engnge ‘Zai chhuah’ chu?
Buaina leh insawiselna neuh neuh a awm avanga a tawpkhawka doctor te’na nau lak-chhuahnana an hman thin ti mai ila, a fiah ber awm e. Nau vei a intan a, chutah, doctor-in nau nei turin i inpeih tawh em tih a enfiah leh anga, dan pangaia nei thei dinhmunah i ding lo anih chuan zai chhuah chu duhthlan tur awmchhun a ni dawn ta tihna a ni.
Zai chhuah kher a ngai ang em?
A chângin ‘cervix’ hi a te viau thei a, hemi kaltlang hian naute hi a chhuak tur a ni a, a len loh chuan a buai viau tawh thin. Hetiang hunah zai chhuah hi a nat loh zawk bakah, nau neih laia naute thih theihna lak atang pawhin a chhan him thei a, a remchâng hle.
Tin, naute a chet theih loh in emaw, thisen a chhuak nasa lutuk a, nau vei chhung a rei lutuk dawn nia a lan bawk chuan zai chhuah hi a tul ta thin.
Hei bakah, STD natna emaw serh-a natna inkaichhawn theihna ang chi i neih chuan zai (surgery) hi a ngai ngei dawn a, dan pangaia naute neih hian heng inkaichhawn theih ang chi vei theihna hi zai chhuah nena khaikhin chuan a sâng zawk.
Nghawng a nei em?
Zai chhuah thatna leh fuh em emna langsar ber chu, ‘Na tawrh’ a awm mang lo hi a ni. Chutih laiin, kahhitna-in a thawh tur a thawh zawh tawh chuan na deuh riai riaia hriatna hi a awm leh mai thin a, mahse hei hi inzai hrim hrimin a chhawm tel a ni a tih theih awm e.
Kawng lehlamah chuan, a kalphung hian thil tha lo leh nghawng duhawm lo a thlen ve thova, natna inkaichhawn theihna a tam a, hematom (internal bleeding) lakah pawh inven a ngai tak zet dawn ta tihna a ni bawk.
Tin, nakin hunah Lung that loh chungchangah insawiselna a awm thei a, kawng engkima inuluk a ngai hle. Ni e, hmalam hun sawi lâwk theih a ni lova, dan pangaiin nau i nei dawn nge, zai chhuah ngai chi in? tih chungchangah pawh mihringte hian en-mah kan sawi lawk thei lo.
Chutih laiin, zai chhuah a ngai ta a nih pawhin dam tha pangai leh tur chuan a lo berah ni 15 vel tal chu hun i mamawh dawn tihna a ni a, a hnu kum khatnaa nau nei lo tura kawng eng-kima inven a, insum a ngai tawh bawk ang. (Hei hi a thui-na dinhmun a zir a ni anga, a dam hma leh hma lohah pawh thui tak a innghat)
Hetih lai hian, zai chhuah hnu-a pangai taka hun hman leh dan turah hian mihring a zirin a inang lo nuai thei tih hre hmasa la, a tha bera chu doctor rawn hi a ni a.
Nau i neih leh dâwnin, emaw insawiselna neuh neuh i neih chuan awmkhaw muang mai mai lovin, a rang thei ang berin doctor thiam i pan vat dawn nia.