KAN KHUALZINNA RAM KHAWVEL

  • Debbie Rinawmi

‘He khawvel hi kan khualzinna ram a ni’ tiin kan sawi fo thin a. Kan rinna, kan sakhua avang a ni pakhat a, hnial a tul lo va, hnialna tur pawh a awm kher awm lo ve. Amaherawhchu, kan mikhualna ram ang tak tak hian kan ngai em tih te chu ngaihtuah tham tak a tling awm e.

Kum zabi 19-naa American poet lar Emily Dickinson I’n ‘Because I Could Not Stop For Death’ a phuah hi thihna chungchang hla phuah ah chuan a ngaihnawm ber te zing ami a ni ngei ang, mimal ngaihdan mai a ni na a. Dickinson hian thihna chungchang hla 23 zet a phuah a, ‘thihna’ hi ngaihnawm tak tak in a chai hlawm a ni. ‘Because I Could Not Stop For Death’ hlaa thihna in a hruai kual ang deuh chiah khan he khawvela kan awm chhung hian mikhual kan nihna hre chang lo lekin khawvel chenin tal vel thin mah I la, thihna ke bul kan thlen hma loh chu hringnun hian a duhna lam lam ah min hnuk kual vel mai mai ni hian a hriat a. A chang chuan min hnuhna hrui hi a suih thawl deuh a, chuvang chuan zalen taka mahni duh zawng zawng ti thei ah kan ngai thin a. Mahse, mahni duhdana kan awm nasat poh leh tanpuitu kan au ruai zel hian kan nuna kan thu lohzia a tilang chiang hle awm e. Chhia leh tha thiang tak nei mah I la, duhthlanna hi kan nei tak tak em? Kan duh hi thlang bawk thin mah I la, kan duhthlan ang hian kan awm reng em tih te hi ngaihtuah tham tak a tling ngei ang. Kan nun ah hian nitinin duh thlang buai reng rengin kan hmanhlel thin a. Heti a nih lai mek hian kan duh thlan loh dan angin kan awm fo va, kan tawp kharna hian a ti lang chiang hle awm e.

Nunna chan ta te hian an duh hun tak ah an nunna an chan a rinawm lo va; kan duh thlan angin awm vek ni I la, mittui kan seng ngai kher lo maithei a, kan dam lo ngai in a rinawm loh. Tuma’n damloh hi kan thlang miau lo va, kan thlang lo a ni ang, kan han damlo chiah chu neih zawng zawngin dam duhin kan inseng a. Hmun hla tak tak dam duhin kan pan a, mittui nen kan inthlah liam a, a tawp kan khar thin a nih hi. Thih dan hi chi hrang hrang a awm a. Damlohna avanga mual liam an awm a, na lo va kal thut an awm bawk a, chhan hrang hrang avanga mahni nunna la an awm leh bawk a ni. A hnuhnung ber pawh hi mahni duhthlanna anga ngaih theih mah ni se, a hnial duh tan chuan hnial theih tak a ni tho in a rinawm. Vanduaina kan tih te pawh hi kan duh dan ni lo, kan tum loh leh hriat loh lam atanga lo kalin kan nun a hnuh kawi hi a ni tlangpui a ni.

Heng zawng zawng hian he khawvel hi kan khualzinna ram mai a ni tih a lan chiantir hle a ni. Mahni veng/khua ah chuan kan duhdanin kan awm mai thin a; kaih kan ngai lo va, khawi ilo va kan kal dawn pawhin hruai kher emaw kalpui kher emaw kan ngai ngai lo. He khawvel ah erawh hi chuan mikhual mai kan nih avangin ding lamah kal duh mah I la, hringnunin vei lama hruai min duh chuan kan duhna chu nek sawrin a awm a. Luhlul kan chhuah leh kan tuar nasa ting a ni mai si a, kan nun ah hian ka thu lohzia a lang chiang telh telh thin a ni. Ran vulh, a neitu in a duhna lam lam ah a kai ang hian hringnun hian kan mikhualna ram ah a duhna kawng min kai a, engtikawng pawhin chutah chuan kan kal thin a ni.

Hetiang a nih tak si ah chuan kan mikhualna ram ah hian min thlengtu zai ngai takin, dim leh fimkhur taka ke kan pen a, kan kal a ngai fo a ni. Naupang pawh a tlan a tlan chuan a tlu nge nge thin ang hian hringnun in min hruai tumna kan hriat lawk loh avangin dim leh hruai nuam taka kan awm hian harsatna tam tak hi chu kan pumpelh thei ve fo thin a ni.

Ralph Waldo Emerson a’n, “Hringnun hi kan zinkawng a ni, kan tum ram ni lovin”, a lo tih te khan a sawi chiang hle. A ni tak a, kan tum ram thleng tura zinkawng kan zawhna kawnga kan mikhualna hmun mai a ni. Kan nun kan hman naah hian hun (phase) hrang hrang a awm thin a, heng te pawh hi kan mikhualna hmun hrang hrang ti te pawhin a sawi theih awm e. He kan zinkawng zawh lai ah hian kan ngaihhlut thil a inang lo vang a, kan kalsan huna kan hnutchhiah pawh a inang lo vang. Pawimawh deuh mai chu kan mikhual mek naah hian mi pawi kan sawi em? Kan mikhual mekna ram tan hian thil tha tih kan nei em tih hi ngaihtuah a tul hle a ni. Dickinson-I hlaa kan hmuh anga thihna tawlailira kan chuan hunah chuan kan khualzinna ram ata lak bovin kan awm anga, chumi hun ah chuan chhinchhiah tlat tlak thiltha tih kan neih loh chuan theihnghilh kan ni mai dawn a ni. Engpawh nise, mikhual mai kan nihna ram ah hian duham a sawt lo va, chapo a tangkai lo va, kal bo tur vek hi inhnuaichhiah tur kan awm lo va, inhmuhsit tur bik chuang kan awm hauh lo a ni. Kan cham hlen na tur pawh ni lo vah hian mahni aia midang kan dah hmasak hi zinkawng nuam kan zawh mai thin a lo ni. He thu pawh hi inzawt tel bawk I la- ka duhthlanna hi ka ta a ni reng em?

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427