India rama May thla hnua ni khata hri kai hmuh chhuah tam ber ni tawn a nih mek laiin mi thiamte chuan karlehah hian khawpui lian tak tak COVID-19 kai an pun a rinawm tih an sawi.
India-ah hian darkar 24 liam ta chhung khan hri kai mi 2,47,417 hmuh chhuah niin thla khat liam taa ni khata hmuh chhuah aiin a let 30 chuangin an tam zawk a. Delta variant chu a aia inkai awl, Omicron-in thlak chho makin mi maktaduai 36.32-in an kai tawh a, United States dawta kai tam berna a ni.
“Kan chhut lawkna leh mi dangte pawhin an hmuh danin Indian khawpui lianah January 20 bawrah a kai an tam zual rin a ni a, February thla tir lam thleng a awh rin a ni,” tiin Ashoka University-a physics leh biology professor Gautam Menon chuan a sawi.
Mumbai-ah chuan Zirtawpni khan mi 20,971 kai awmin hemi hnu lamah a tlahniam thung a. Khawpui thuneitute chuan inkai chhawn a tlahniam hret a, Covid-19 enkawlna tura tih damdawi in khum 80% vel ruak a la awm niin an sawi.
Khawpui ber, Delhi-ah pawh Nilaini khan mi 27,500 chuang kai hmuh niin a san ber lai a tluk tep a, an health minister chuan tun kar a liam chuan a ziaawm dawn niin a sawi.
Sorkar laipui leh state hrang hranga damdawi in thuneitute chuan April leh May thlaa mi sang telin an thihpui angin tun tuma thawh thumnaah hian a kaiten an la na lo va, damdawi in awm ngai leh thihpui an tam lo tih a an sawi.
Health ministry chuan nachhawkna tlanglawn, paracetamol ang chi pawh na lutuk lem lo tan chuan a tawk tih a sawi a. Hetih rual hian inkai chhawn nasatna chu kar hmasaa district 80 pawh tling lo a nih laiin tunah chuan district 300 vel a ni leh tawh niin a sawi.
New Delhi-a Jawaharlal Nehru University-a Centre of Social Medicine & Community Health hotupa, Rajib Dasgupta chuan, “Ram dangten an tawn atanga kan hriat angin hri kai thar lam aiin damlote uluk taka enkawl hi uar zawk a ni,” a ti.
“Tunah chuan damdawi lam atanga a thatna hriat loh – inkharkhip leh a dang ang chi hian inkai darh chak leh vantlanga a darh a dang thei tihin rin a hlawh lo hret hret tawh,” a ti.
Hetih lai hian khawpui lian leh state tam tak, Delhi pawh telin, zan lam curfew an kalpui a. Khawpui ber phei chu kartawpah an inkharkhip hmak a, mi mal pisa, sikul leh thingpui dawrte an khar bawk.
India-a hripui darh thar leh mek hi state pangaa inthlan neih a nih dawn laia thleng a ni a. Inthlang tur zingah hian mi maktaduai 220 vel chenna, Uttar Pradesh pawh telin February 10 atangin an tan ang.
Political party-te chu campaign uar hlein kar hmasaah pawh inkhawm lian tham tak tak an huaihawt hlawm.
India-ah hian nikuma hri a darh vak khan mi 2,00,000 chuang an thi a, mi thiamte chuan hei aia tam daih a nih an ring zawk a. Hei hi a chhan lian tak chu politics leh sakhaw thila punkhawmna lian tak tak huaihawt a nih vangah an puh.
West Bengal chuan tun kar hian Ganges luipuia thliarkarah Hindu sakhaw kûtpui lian tak thleng mekin Tamil Nadu-ah karleh hian bawng intlaksiak leh chhaih kûtpui a awm dawn bawk.
Thuneitute chuan kum tina neih thin, Gangasagar Mela tawp ni, Zirtawpni hian luiah mi maktaduai thum vel inchiah leh ruang vap theh tuma an pun khawm an ring.
State sorkar chuan Ningani khan a kal turte chu COVID-19 an kai leh kai loh inendik turin a ti a, Chief Minister Mamata Banerjee-i pawhin hmai tuamna thuai tur leh hri tidarh thei chil chhak lo turin a ngen.
Kolkata-a School of Tropical Medicines virologist Amitava Nandy erawh chuan endik vek tur leh mi dang hlata a kalte awmtir turin sorkarin hmanrua leh thawktu a ngah tawk lo niin a sawi a. “Police-in inhlat tura a tih vaih chuan lui kama inchil buaina a thlen phah nghal dawn a ni mai,” a ti a. Kûtpui chu hri leng thehdarhna lian takah a chang mai dawn niin a sawi bawk.
&&&&&