- MC Lalthianghlima, Cherhlun
Kum 2019 November thlaa sorkar dept staff pakhatin thu min hrilh chu “…. an khuaah ka han kala, kan hnathawhna tura dept in kan pêkte chu a nih tur angin an lo hmanglo nasa maia, ka han ân khum deuh hleka, chutah an hotupa chuan , thusawina neiin a tawngtai nghala, a tawngtaina thuchhamah chuan, ‘Lalpa hei kan Pu …. a lokala, dept in min pek thilte chu a nih tur angin kan lo hmanglova, kan Pu hian min ngaihdam theih nan leh min hriatthiam theih na turin a thinlungah thu min sawi sak ang che’ a han tih chuan, nuih a za deuh bawk si, thinrim thlak bawk si.” tih thu min hrilha, kan nuihpui bawk bawk nain, ka ngaihtuahna a vak thuiin, kan ram hian corruption kan huat loh zia leh kan tak loh zia ti fiahtu pakhat niin ka hria.
Zephyr drama club hotupa Mapuia’n drama an channaa “Mizorama cheng a tam zawk hi milem kan ni a, chu’ng zinga mi tak nih chu enge a sâwtna” tih thu a sawite kha, kan nuihpui hluah hluah piah lamah, kan ram nihphung tam tak a hril thuiin, a fiah hle âwm a sin.
Ni e, kan ramah hian dân kalha thiltih leh diklo taka thiltih a tam zia han chhût chian tak tak chuan, a mangan thlaka, a vei awma, a chang chuan thin a rim thei hial mai dawn tlat thin. Corruption a kan hleihluak ziate, mi tam takin dân leh dun kan pawisak loh zia leh chu mi siamtha tura ke pen a tul ziate chu kan Pu M. Lalmanzuala hian a tlangâupui dum dum renga, a thu leh hla ngaihthlak chu nuam kan ti a, kan rilrute te chuan “A dik ngawt mai” kan ti a, mahse a hniakhnungah kan zui ngamlo nge kan zui duh tak tak chuang hlei lova, chutiang zawng zawng ka han ngaihtuah chuan “Hralh tlalo M. Lalmanzuala” tih thu hi ka thinlungah châm deuh reng mai a ni .
Dik taka thiltihte, corruption huaisen taka do te, zilhhau fo chung pawha sim duh chuanglote chunga action han lak chiah hian, hre reng chunga ti sual luitu ai khan, huaisen taka action latu zawk kha misual nihna title kan pe lek lek zawk fova, kan mak a nia aw…
Pu SR. Vâla leh Pu M. Lalmanzuala MPSC a an han inkawpa, dan dik taka hna an han thawh meuh chuan, political fitness a bova, a thiam dik tak leh a phû ngeiten hna an hmua, lehkhathiam nih a nuam a nih kha ti r’u. Pu SR. Vâla leh Pu M. Lalmanzuala tâwnah khan minister insawipui tir khan awmzia tehchiam a nei tlatlo, mahse khatianga dik taka hna an thawk kha mi tam tak tan chuan ‘Mihnawksak’ an lo ni reng mai a lo ni. Mahse, khatianga dik taka tih kha a Pathian thua, ksn ramin kan mamawh chu an ni lawi si.
Sorkar hna atanga a pension hnu hian Pu M. Lalmanzuala hi MLA leh M.P candidate a ni thina, mahse a rinawmzia leh dik taka hna a thawh thin zia hretu Zoram mipuite hian kan la thlang tling thei chuang hauh lova, thlantlin chu sawi loh vote kan pe tlêm êm êm a nih kha, M. Lalmanzuala hi hralh a va tla lo êm. Dan lova kuhva tawhlh leh corruption do ngam Champhai D.C chungchang erawh sawi chiam ka tum hran lem lo a nia.
Courruption do tur leh rorelna dik a awm theih nan Ruatfela Nu-te chu an au chhuak deuh renga, kan ngaisang viauva kan tuipui chuang lem hlei lova. Pu PL. Liandinga pawh Khatla South , vailui kam atangin an rawn âu pâng pâng renga, kan en liam mai mai emaw tih turin, kan ram siamtha tura an thu leh hla chu kan ûksak tehchiam lova, kan ram siamtha tura a au hla aiin a sherlock holmes thawnthu chu a tlana zawk emaw tih mai tur khawpin, thu tak chu kan tuipui ngam lo ni berin a lang.
Pu M. Lalmanzuala hming sawi rik tawh chuan, dikna, rinawmna, huaisenna leh corruption do etc.. tihte chu mitthlaah a rawn lang uar uar a. 1993 September thlaa High School zirtirtu 78 lak turah written exam tih fel vek tawh hnuah “Pu SR. Vala leh Pu. M. Lalmanzuala , duhsak zawng la tura biak chu lungbang tawn ang a ni tih kan hriaa, hei high school zirtirtu an lâk hian a thiam ber, a tling ber tih âi hian, a ni hi chumi khuaah khami khuaah chuan, kan mi rin zawng , kan kut ke ni thei tur ti a kan lak thin kha an ni a, chutianga kan duhsak zawng leh kan mi rin zawng pakhatmah lak theih loh tur ringawt mai chu, kan ngai ngam dawn em ni?” tiin chutih hun laia sorkarna fawng chelhtute chuan, an hna lak tur an chhuh hial kha an ni a, a mangan thlak viau a ni. Nimahsela, Pu Manzuala, Pu SR. Vâla, Pu F. Lalremsiama etc… hi kan ramin kan mamawh an ni lawi si “Amah lah chu an ngaisang si lo” tih thu ang deuh khan, mipui hian kan tana tha tur hi kan hrelova, kan hrelo mai ni lovin, kan duh bawk si lo. M. Lalmanzuala hi hralh a tlalo teh e, engtikah mipui hi harh ang i maw…??
Pu L. Keivom (R.I.P) khân ” Tichuan, thamna chu lâwmman vuahin kan silfai chawpa” tiin a lo sawi daih tawh bawka, hei hian kan Kristianna hian kan nunah rah tha a chhuah tâwk loh zia a tarlang hle bawk niin ka hria, kan politik te hi a phakar thei ang ber leh a tenawm thei ang berin kan kalpui emaw tih mai tur kgmhawpin kan ching pawr khawlo zo takngial dawn. Dikna leh rinawmna nena politik khelh hi kan thiam nganglo a ni âwm e a.
Tunah hian, beiseina êng de sêt sêt ka hmu a, chu chu thangthar, mithiam tak tak, dikna leh rinawmna hmachhuana, courruption do ngam an rawn chhuak zêla, chutiang ka hmuh chuan beiseina êng min neih tir a ni. Chutih hunah chuan kan Pu M. Lalmanzuala pawh a hralh a tla hle tawhin ka ring.