- F. Vanlalrochana
Poetic License han tih hian dik lo baksaka hla thu kan neih bik sawisak leh kan hlaruate rah hrual lam a kawk lo. Mihring nuna thil thleng thei lo awma lang leh mihring pangngaiin a theih rual loh, an thu tarlan tum nena inmil leh inzawm, thu awmze nei ni si; hlaa an thlen tir fona zawk hi a ni. Kan sawi tak bakah metrical style etc an mausamna te, syntax error an hman luihna ang te…Dam sen lul si a ‘Piallei thuah riat hnuaia zal hnu,’ intih te, leikapui run han ti ve ngawt te hi poetic license in a phal lo. Sawi mam dân vak a awm lo. Hmana mite hman \hin chauh va hman ve tur chu a ni hauh lo a, hman \hin dân kalh leh, chumi letling thawka tehkhinna, khaikhinna, aiawhtu hla thua han hman daih kha a dik lo lai chu a ni. Symbolism an tih mai emaw ang chi, thu engemaw, eng emaw aiawhtu atana hman chu, a thar hriatthiam theih tur kan chher a nih loh chuan, hman dân awm sa, leh tih dan \hana neih sa kalha han hman hi, them thiamna a ni lo a, a mawl thlak te pawh ti bawl bawl ila a pawi êm lo ang chu.
‘Ka lawmna tuifinriat angin a liama, tih angte hi poetic license in a ngaihdam chu a ni…’Chatuan romei zamna’ han tihte, romei hi kum tluan pawhin a zam si lo. Poetic license chuan a ngaidam. Saptawnga poetry ziaha o’er” tihte “e’er, tihte an hmangte hi Poetic license hian a huam.
Duh duha hla thu sawisak hi poetic license hian a phal lem lo. Chutihrual chuan, ngaihdam theih leh dik lo hlawm tawp ni loa pawmzam theih chu peotic license chhungah kan ziak lut thei.
PS Chawngthu khan, ‘Chhingkhual lenmawi’ tihah khan chang pakhat chu
Khawilam tluang a chhui dawn nge;
Hriat ve hi ka nuam ngei e,
Hnutiang chhawn tal hian aw lo hawi se;
Dam takin tih mai te pawh,
Ka nuam e chawnban vei in;
An nemten nui hiauvin min chhang mahna..tih. ni a. ‘Hnutiang chhawn tal hian aw lo hawi se’ tih hi a dik lo tiin an sawi sel a. PS Chawngthu pawh khan, ‘Ka ti sual e, ka siam \ha leh mai dawn emawni’ a ti hman hial a. Mafaa leh Thuamtea Khawlhring an va leng a. ‘I tihsualna a awm lo…Ka ti sual ti reng reng tawh suh’ an va ti a. Hemi bik hi chu Poetic License hian a huam thung ang. Hnunglam lo hawi la, a tihna a ni tih a hriat thiam theih tlat! Sabereka Khuangkaih chanchinbu vanglai khan, Mafaa editor lai khan, Pa pakhatin, ‘Poetic license hi tu pek nge?’ tiin a zawt tawh tak a sin.
Hla kan phuah a, vantlang hriata kan pho chhuah dawn chuan, mi dang entir hmasa ila, ka hla hi a inlalawnin a thu a luang \ha em?, hla thu ka hmang dik em? tehkhinna leh khaikhinna emaw, aiawhtu hmanraw dang ka hmang dik em? tihte enfiah tir hmasa phawt thin ila a tha awm e. Hla mak deuh deuh kan phuah a, miin an han sawisel a, awr phiar \awng \awngin kan \ang leh tawh thin si a. Hla mual liam lah kan ngah. Kan sawrkar hunah chuan, “Hla phuah permit lak angai” ti ila a tha ang.
KRISTIAN KA NI KA TIH HIAN
Hmingsanga’n, “When I say I’m a Christian,” tih thuziak tawite hi mi rawn thawn a. “Let teh a,” a ti a. A thu angin ka han let chhuak e.
‘Kristian ka ni” ka tih hian,
Chhandam ka nih chapo puia tlangau ka ni lo;
Ding leh vei a bo hmang ka nih avangin,
He kawng hi zawh zawk ka nih zia zawitein ka sawi mai a ni.
‘Kristian ka ni’ ka tih hian,
Mihring mihrin chaponaa sawi ka ni lo;
Tluk leh tlak ka fawm fo a,
Pathian kaihhruaina ka mamawh thu ka puanna a ni.
‘Kristian ka ni’ ka tih hian,
Mi chak ka nih zia ka pho chhuahna a ni lo a;
Mi chak lo ka ni a,
Chakna hmu tura ka tawngtai thin thu ka puanna a ni.
‘Kristian ka ni’ ka tih hian,
Ka hlawhtlinna ka chhuang a ni lo a;
Ka hlawhchhama,
Ka leiba hi ka rul zolo ang ka tihna zawk a ni,
‘Kristian ka ni ‘ka tih hian,
Ka hriatzau zia ka chhuang a ni lo a;
Ka hriat sual pheng phung thin avangin,
Zirtir leh kaihhruai ka mamawh zia ka sawina zawk a ni.
‘Kristian ka ni’ka tih hian,
‘Lalfelfamkima ka ni’ ka ti lo a,
Ka tlin lohna thuk hle mah se,
Ka Lalpan tlingah min pawm si!
‘Kristian ka ni’ ka tih hian,
Natna leh hrehawmin mi la bawm a;
Thinlung nâ leh hliam ka la nei fo a,
Chumi avang chuan Lalpa hming lam ka ni zawk.
‘Kristian ka ni’ka tih hian,
Tumah ka teh lo a;
Thuneihna lah ka nei hek lo,
Hei erawh ka chiang Lalpan min hmangaih e!
FEL LO TAKA TITE CHU AWT SUH.
Tun laiah kan ramah hian, an sum lakluh dan ber kan hriat loh avanga hausa ta thutte, an sum lak luh dan dik loh zia kan hriat sak khawpa khaw eng zah lem loa hausa ta thutte hi kan ngah ta hle hian a lang a. Aizawlah te hian in hmun leh in a to em em mai a. A mipui nawlpuiin dan anga kan eizawnna neih theih china lang atanga chhuta kan lei theih loh tur in te, car te leh thil dang hi kan ngah ta êm êm mai ni te hian a hriat a.
Fel lo taka tite hi an lén thûr thûr avangin, awt tawk kan awm leh \hin nite pawhin a lang a. A chhan chu fel lo taka tite tih ang ti ve ta zel hi an awm a ni.
Bible chuan, “Thil tha lo titute avangin inti lungngai duh suh la, Fel lo taka tite chu awt hek suh,” min ti a. Chung mite awm dan tur chu min hrilh zui bawk a. “Hlobet angin ah thlukin an awm thuai anga, hnim hring angin an vuai dawn si a,” a ti a ni. Keini ang, naupang mai pawh hian, Hlobet anga ah thluka an awm hi kan hmu ta nual mai!
Fel lo taka tite hi chu, an in ropui takah an mutui lo a. Mi zinga an awmin an kal sawn hreh \hin a. An hnung lamah miin an nuih dawn tlatin an inhria a. An nuih reng bawk a ni. Tuma ngaih san tak tak ni loa hausak hian hlutna tak tak a nei lo a. Engemaw kawng zawng tak hian an sualna chuan a um pha tho tho a ni. Bible chuan, “He ramah hian, awm la, rinawmna um zel rawh,” tiin min fuih zui a. Kan vela mite chu rinawm lohna lipuiah lut mah sela, keini chu kan nghing ngai tur a ni lo ang. Rev. Chhuahkhaman, “Pathian hmaa rorelna huna kan din tur chungchang thu ka ngaihtuah a, in hmaah hian thusawi huai ngamna ka nei a ni,” a tih ang nun kha keini chuan neih kan tum tlat tur a ni ang. Pathian pek ni lo neih sum leh paia Setana zara inhai vurte hi chuan a \hin let lehna hi an rul seng \hin lo. An fate leh an chhungkaw nun a buai a, an ro chhekkhawl sa hralh angai a, mualphona tur kawng hrang hrangin an mual pho a. An mut a tui lo a. Kawng hrang hrangin an tla ran a. Chanchin mawi an nei thei lo.
Bible sawi hi zawm mai tur a ni. “Fel lo taka tite chu awt hek suh,” tih hi. A dik a ni. I awt lo ila, i ti ve lo ang u. Kan tlo zawk daih a nia. Anni aia rethei zawk nih hi a pawi reng reng lo. Kan hlim zawk daih. Kan huai daih zawk bawk.
“Mi suaksualte remruat anga awm ngai lo va, Mi sualte kawng pawha ding ngai lo va, Hmusittute \hutphah pawha thu ngai lo mi chu a eng a thawl e.
A lawmna chu LALPA danah a ni zawk a; A dan thu chu achhun azanin a ngaihtuah \hin.
Ani chu tuiluang kianga thingphun A huntea rah \hin. A rah pawh uai ngai lo ang hi a ni a; A thiltih apiang chu a hmuingil zel ang.
Mi suaksualte erawh chu chutiang an ni lo va; Buhsi thliin a lenbo ang hi an ni zawk.
Chuvangin mi suaksualte chu rorêlna hmaah chuan an ding thei lo vang a, Mi suaksualte pawh mi felte inkhawmnaah chuan an ding thei hek lo vang.
LALPA chuan mi felte kawng chu a hre si \hin: Mi suaksualte kawng erawh chu a boral ang.”
Sam 1