- Robert Zoliana
Naupai hlauhawmna: Spontaneous abortion
Kum lama naupangte nena khaikhinin 40 rimnam tawhte zingah nauchhiat leh chhula naute thi (stillbirth) thlen theih-na hi a letin a sâng zawk.
A chhan bul ber hi tun thleng hian chiangkuang taka hriat erawh a la ni lo.
Naupai hlauhawmna: Placenta previa
Kumkuruh hnaih taka awm leh va tuampha a, chhul banga bet thinin harsatna a tawh ‘plancenta pervia’ hi a langsar hle bawk a. A chhan chu, naute chet velna turte a lo dan ve fo avangin thisen chhuak (a tlem emaw a tam) a awm thin a ni. Hetiangah hi chuan naute hi zaichhuah (C-section) a ngai thin.
Naupai hlauhawmna: Thlakim lova piang leh naute rihna tling lo
He thilah hi chuan Meizuk hi a kaikuang langsar tak a tih theih awm e. Meizu nasa te zingah thla kim lova naupiang a nasa em em a, fimkhur theih tawp a ngai a, midang meizuk khu pawh hip loh tur a ni.
Naupai hlauhawmna: Cesarean section
(zaichhuah)
Kum 35 ‘over’ tawh hi chuan nau neih hi a awlsam tawh thin loh avangin case tam zawkah zaichhuah a ni a, zai-chhuahna tur kawng pawh a inhawng zau thin.
Naupai hlauhawmna: Down Syndrome
Kum a vei tam poh leh ‘down syndrome’ hi a thleng zing ting mai a.
Kum 20 mi-ah hian nau-piang 10,000 zelah pakhat emaw chauh a thleng tih a nih laiin, kum 40 rimnam tawh chin-ah chuan naupiang 100 zelah vawikhat thleng thei a ni thung.
He harsatna hi lo venlawk theih pawh a ni lova, naupai laia mumal taka inentir hi a pawimawh hle a ni.
Naupai hlauhawmna: Hypertension
Kum 35 chin tawhah hi chuan Zunthlum, thisen sâng leh Lung chian lohna a tam tawh hle a, hei vang hian taksa a in ‘fit’ tha hle anih loh chuan naupai hi a hlauhawm a, doctor thurawn lak a pawi-mawh hle dawn tihna a ni.
NUPA NUNAH Naupai hian danglamna a thlen
Kum a lo tam poh leh nupa inkara inzawmna leh inkungkaihnate pawh tun-ma ngaihtuah chuan a puitling chho viau tawh thin. Kum upa lam deuhte’n an fate thlavang hauh an ti-na thin te pawh hi thil awm lo a ni reng reng lo.
A chhan berah chuan, an mahni tawnhriat atanga thil duhawm lo leh hlauhawm tam tak an lo hmuh leh hriat tawh thin vang a ni.
Kum 40 rimnam pha chin tawh tan lek phei chuan, ‘Nu’ han nih maia hi nuam dang-dai ve deuh a nih theihna chen a awm a. Hetiang hunah hi chuan eizawnna te a lo tha tawh a, thawhchhuah te pawh a lo tam tawh bawk a, fate tana theihna zawng zawng hlan leh senral pawh hi nu leh pata’n thil harsa a ni tawh lo.
A tlangpuiin, nu leh pa la naupang ve ang reng takte hian sum leh pai chung-changah harsatna an tawk nasa zual bik.
Hei tak hi an ni tan chuan harsatna pawh ni tawh lovin, naute tan an hun leh tha bakah, an ngaihsakna pumhlum pawh hi an lantir theih phah a, chu taka chu thil tangkai leh pawimawh em em chu a ni.
Kum 35 ‘over’ tawh hnu-a naupai tum tan, harsatna hrang hrang awm thei leh thleng thei te hi thunun theih pawh a ni lova.
I tihtheih awmchhun chu- Chaw tha leh hrisel tak ei a, taksa insawi-zawina tha tak neih a, doctor thurawn ang zela kal kha a ni a, thuawih taka zawm hi nang leh i ril-a rah naute tan thil pawimawh tak a tling.