- H. Lalhmachhuana, Zobawm In
Tunlaia Mizorama kan titi tam ber mai, Treasury ten sum pekchhuah tur an nei ta lo (hrih) hi Sorkarna chelh mektu Party leh Finance changtu ten sawisel an hlawh huai huai a ni a, sawiselna tur pawh point pawimawh tak tak kan chhiarin kan tawng tam ta malh malh hle a, an dik hlawm hle ngei ang.
Tun tumah erawh chuan Bible in “ Lalpan thil zawng zawng hi chhan nei theuhin a siam a…” a tih ang hian keini Kristian ram mipui te tana hrehawm tuar nan emaw kan insiamthatna hmanrua atan emaw thil a lo thleng a ni thei tih kan chhut thiam a hun a ni mahna!!
FAKSELNA point pawlh nuaihin ram mipuiin ngaihtuahna kan hman zui tur Point tlem sawi ilang.
- Thlatawp/thlatir apianga hlawh lak tur nei thin Sorkar hnathawktu ten ni 10/15 hmaa hlawh lak tur an nei lo tur ngawt pawh hi Sorkar demtu tan chuan demawm tak a ni a. Chutih rualin C.S.S hnuaia thawktute, thla 2/3 emaw lai hlawh leh bill la tawh lo te chuan hlawh/bill an la thei dawn a ni a, Sorkarin chutiang atana cheng vbc.600 lai pek tur a lo kawlsak te an pe thei chu ram mipui tam tak tan chuan thil lawmawm a ni ve thung dawn a, tin, sorkar hnathawk te pawh hian kar 2/1 emaw thla 2/1 emaw hnuah chuan an hlawh an la thei ngeiin a rinawm a. Tun atang chuan Sorkarin (tu pawh sorkar se) sum enkawl an fimkhur zual a tul zia zirchian a tul hle tih a chiang a ni.
- Mizoram State hian tunah mai ni lovin tun hma hun atang tawhin hetiang Development Project sumte (C.S.S ang chi te) hi an lo enkawl chik tawk lo fova, tun laiin Central atanga sum lo kal tura lo duan (lo budget) ve ang pha lo lutuk a Covid-19 vanga State sum hmuh tlem ta lutuk hi thil manganthlak tak a ni reng a. Amaherawhchu chutiang Central atanga sum pek tlem ta hle chung pawha sum awmchhun (C.S.S sum te) Sorkarin renchem chuang lova a lo hmang (puk) vak zel ni a mipui tam ber ngaihdan hi a dik chuan, Sorkar hnathawkte inrelbawlna lamah leh thil dangah inrenchem thiam a tul tak meuh a nih hi.
- Mi tam tak te sawi ang hian kan Sorkar hian sum lakluh belhna lam ngaihthahin sum awmchhun hmanna tur lam a uar hi a pawi tak meuh a. State-in sum hnar kan neih pawimawh zual GST te tax (chhiah) chi hrang hrangte atanga sum hmuh tam (belh) dan lamah a che nasa lo hle a, inhmun leh huan leh leilet nei zawng zawng ten chhiah (tax or fee) pek ni vek se Sorkar sum chu a pung deuh ngei ang a, chutiangin GST te hi Strict zawka khawn ni se Sorkar chuan sum hmuh belh tur a nei thei ngei ang.
Chung chauh bakah, kan tunlai State Sorkar in Development Board 10 chuang a neih te hi sum hmuhna zawng tura din pawh an ni ngei a, heng Board te hi chuan Central Sorkar leh NGO,etc. atangtea sum hailuhna tur ‘chance’ an nei tha hlawm hle a. Heng Dev.Board te hi thawhchhuah dehchhuah/siamchhuah belh kawnga thawk hlawk thei tur si, hna thawhtir an ni tawk lo hle niin a lang a, Covid vang chu chhuanlam tur ni tho mah se central sorkar-in Covid do let nan leh ram Economy siamthat nan sum tam tak awm thei(project kaltlangin) a rawn pholan tawh thin te chu kan sorkar hian a hawichhuak ve lo hle a, a pawi tak meuh a ni. State finance Minister/CM te hriatpui/ remtihna/ nawrpuina tul erawh an ni zel a, State share tur 10% emaw tul thin pawh ni se Covid tawrh chhuanlam pawha vbc.400/500 te tal kan la dil chhuak lo hi a pawi hle a, tunah chuan kan Sorkar hian hetiang lam mithiamte chhawra Project tha hmanga Central atanga sum haichhuah nachang hre tawh hram se aw!! Tichuan Development Board te hian an hna tur tak thawkin SEDP tana sum mamawh ang zat vel te hi chu haichhuah a harsat vak a rinawm loh a ni.
- Tunlaia kan sum harsatna neih hi Pol.Party ten tan lakna tur leh hmalak dan tur an thiam phah nana thil thlengah a ngaih theih bawk ang. Engvanga hetiang hi tuar nge kan nih, engtiangah te hian nge insiamthat/zirtur kan neih tih te ram hruaitute hian an hriat a hun ta tak meuh a ni a. Keinin vanduainaa kan ruat hi kan thatna tur a ni zawk thei ang a, hlathuin ‘Hrehawmna i chungah lo thleng fo sela, ka thatna tur a nih chu tiin ngai la’ a tih angin Mizoram Economy dinthar nana kan tangkaipui zawk hlauh dan a awm mial mahna!!