India hmar lam, Uttarkhand-a leiverh chima tang hna thawktu mi 40-te chhanchhuah hna chu Pathianni tuk atang khan la thawh mek zel a ni.
Silkyara tunnel siam meka thawktute hi Pathianni tuk khan an hna thawhna hmun bula lei minin an thawhna hmun chu a dangping mek.
Lei tla hi a tam hle a, leiverhah hian tam tak a inchhek a. Leiverh chhungah hian oxygen pawh a lut thei lo a ni.
Thuneitute chuan a chhunga mite hi leiverh luhka atanga metre 200 vela thukah an tang tih an sawi a, tumah hliam tuar erawh an awm lo.
Uttarkashi district-a leiverh hna hi sorkar laipuiin $ tluklehdingawn 1.5 senna tura kawngpui a sial, Uttarakhand-a sakhaw hmun thianghlim tlawhtute awlsam zawka an zin theihna tura a tih a ni a. Himalaya tlangdunga awm tlangram state-ah hian tlang sang leh vur ramah te Hindu hmun thianghlim ber ber a awm nual a ni.
Km 4.5-a thui leiverh tur hi a fur a thala Hindu biakzinten Himalaya-a an hmun thianghlim pali zinga pakhat, Yamunotri an tlawh theihna tura siam a ni a. He kawng hi a tlang hunah chuan Uttarkashi leh Yamunotri inkar kawng hi a hma aiin km 26 zetin a tawi dawn a ni.
Yamunotri-a temple hi kum tin mi sang tam takin an tlawh ziah a, Himalayan Char Dham Yatra biakzin bul tanna a ni a, Gangotri leh Kedarnath kaltlang zelin temple town Badrinath an thleng thin a ni.
Sorkar laipui hian leiverh siam tur hian kum 2018 khan phalna a pe.
Environment thiamte chuan a awmna tur hmun lei hi a nghet lo tiin an lo sawi tawh thin a. “Heng lai hmunah hian lei verh a nih dawn chuan Himalaya-a lei nghet lo a hnaih lutuk a, thuneitute pawhin uluk lehzuala a leilung an zir a ngai a ni,” tiin geologist Navin Juyal chuan The Hindu a hrilh a. “Heng lai lei nghet lo hi thuneitute hnenah pawh thlen ngei ngai a ni,” a ti bawk.
Tuna tang mekte hi India hmar leh khawchhak lam state hrang hrang atanga inhlawh tura kalkhawmte an ni tlangpui.
Thuneitute chuan 15 chu Jharkhand-a mi an ni a, Uttar Pradesh atangin mi pariat, Odisha atangin mi panga, Bihar atangin mi pali, Bengal atangin mi pathum, Assam leh Uttarakhand atangin mi pahnih ve ve leh Himachal Pradesh mi pakhat a nih thu an sawi.
Jharkhand sorkar chuan chhanchhuah hna thawktute pui turin member pathum awmna team a tir tawh nghe nghe.
Kum 21 mi, Sharman Batra-a chu Pathianni tuka thawktu mi tlem, an hnathawhna hmun chung (ceiling) atangin lei a tla tan tih hre hmasa zingah a tel.
Amah leh an thawhpui dang – Anand Tudu, 24, Santosh Pandit, 40 leh Pem Yadav, 29 te chu a chim hmain an insaseng a, an thiante mi 40 chu a chhungah an tang ta a ni.
An thiante chanchin hi pawnah nghakin an la awm mek a ni.
“Hetiang thil a thleng hi hrehawm ka ti tak zet a ni,” tiin Batra chuan BBC a hrilh a. “Thil pawh ka ei thei lo,” a ti.
An chhungte chuan leiverh dinhmun derthawng taka awm reng lova haw turin an ti tih a sawi a, hawna tur pawisa pawh an thawn tih a sawi a; mahse, Batra leh a thiante hian an thiante hima lak chhuah an nih hmachu an hawsan dawn lo tih a sawi.
Thuneitute chuan mi tangte hi Pathianni zan atang khan walkie-talkie hmangin an bepawp tan thei tih an sawi.
Pipeline pakhat, hna an thawh laia tui lak luh nana an hman chu oxygen, ei tur – arsa, thei ro, almond leh chaw dang leh tui pek luh nan an hmang zui bawk.
“Ei tur kan pek luhte hi calori tha tawk tur a ni a, ni kua thleng an taksa pangngai takin a awmtir thei ang,” tiin Uttarkashi district Chief Medical Officer RCS Pawar chuan Reuters a hrilh.
Thuneitute hian khawsik, lu na leh luhai tihrehna tur damdawi an pe lut bawk tih an sawi.
Leiverha tang mek chhungte thenkhat chuan an lainate chu an hriselna dinhmun a hniam mai an hlauhthawnpui tih BBC an hrilh hlawm.
Leiverh bulah hian khum paruk awmna damdawi in siam chawp tawh a ni a, a bul hnai damdawi inte pawh inring tura tih an ni bawk.