Tu pawh sorkar se

  • Dr. C. Lalrampana

A KAMKÊUNA

Sorkar thar hmel hmuh a nghahhlelhawm ta hle mai. NGO Coordination Committee hruaitute’n vote chhiar ni sawhsawn tura ECI lama an hmalakna a hlawhtling emaw hlawhtling lo emaw inrhlan result chu a la chhuak tho tho dawn a. A chhuah hun hunah tute pawh lo sorkar se Zoram mipui duhthlanna chu a lo lang mai dawn a; kan duh emaw duh lo emaw sorkar thar lo piang chu ihe lova kan pawm a ngai lo thei lovang. Tupawh lo sorkar se hna hmasaa an neih atana tul leh pawimawh zual deuh deuh tårlang ila, hengte hi hmalakna hmasaa an neih chuan Zoram hian a hlawkpui hle dawn a ni. Chungte chu:

AIKAL LÃK TIHTAWP

Mizoram Sorkar hnathawk zingah kum engemawti kal ta atang khan Sorkar hnathawkte zawm tur bawhchhiaa mahni hna thawk tha peih lo, sumdawng paha thawk; hnadang thawk paha thawk;, leh damlohna leh natna avanga thawk tha thei lo tam tak an awm. Hengho hian Aikal (substitute) tirh an ching hle a; an hlawh ? chan talh erawh an tum tlat thin niin a ngaih theih. Sorkar hotute pawh an mangan tak hial avangin December 1-2, 2009 khan aikal lak chungchangah thutlukna siam a ni tawh a. Kristian rama thil thlengah chuan a rapthlakin a zathlak lam hret chu niin a lang. Sorkar hna thawk tur reng rengin kha hna a dil lai leh kha hna atana a intawktarh lai khan khawi hmunah pawh taima tak leh rinawm taka thawh a intiam thin a. Mahse, a thawk tlangnel ta maw tihah a thutiam sutin dan a palzutleh si thin.

Aikal lak chin hi rinawmlohna tawpthang a ni tih hriat a tha hle. Thawh peih loh emaw, thawh theih loh chuan mahni hna vawn lai chu bansan ngam zawk se Pathian lawmzawng a ni a, vanram a chang zawk ngei ang. Aikal lak chungchangah hian Mizoram Sorkar hnuaia department zawng zawng hi tumah fihlim an awm lo niin a lang; chutih lai karah erawh zirtirtute aikal lak chungchang hi a langsarin a lar bik thin hle. Mahse, Health department-ah leh department dang dangah pawh aikal la an tam tho niin a hriat theih. Human Resources khawih an nih ve loh avangin department dangte hi an langsar ve lo mai chauh a nih hmel. Langsar bik emaw, langsar ve lo emaw pawh ni se, a that loh dan thuhmun reng a ni. .

Council of Ministers, December 29, 2011-a thukhawm khan Sorkar hnathawk Aikal late laka action lak dan tur chungchanga thutlukna, December 1-2, 2009-a a lo siam tawh chu a ennawnleh a. Meeting hmasa a thu lo dah tawhte chu khauh taka kenkawh a nih theih nan thutlukna a siam nawnleh a nih kha! Chungte chu DP & AR (ARW) chuan Department a thuneitu zawng zawngin an thuneihna hnuai theuha Sorkar hnathawk Aikal late leh a phalsaktu Controlling Officer-te chungah rang takin action la tura hriattir an ni :

i) Officer, a office-a Aikal lak phal saktu ;

ii) Sorkar hnathawk aikal late chu major penalties, viz, dismissal, removal, termination, etc. thlengin an chungah hremna chelek turin ;

iii) Sorkar hnathawk, natna khirhkhan tak tawrh avanga Aikal late chu danin a sawi angin Invalid Pension pek an ni ang ;

iv) Aikal lak avanga dismissal, removal, termination, etc. leh Invalid Pension a chhuakte hmun ruakte chu dan anga hnawh khahleh a ni ang.

Heng hriattirna zawm duh lotute chungah hian Sorkarin a tul angin action a la ang. Heng thila hmalakna hi ni 31.3.2012 aia tlai lovah DP&AR (ARW)-ah report vek tur a ni. He thil zawm duh lote an awm chuan Sorkarin a la thutak hle dawn a, an chungah hremna a tul anga lekkawh zel a ni ang.

Tun thlengin he thutlukna hian awmzia a nei lova Sorkar hnathawk zingah aikal la an tam sauh zawk emaw tih mai tur a ni. Chuvangin, tupawh lo sorkar se, he thil chin tha lo tak hi sorkar thar hian hna hmasa berah nei se, mahni hna thawk peih lote chu bantir ngamin a thawk peihte chauh thawhtir mai se kan Zoram hian malsawmna a dawng zawk ngei ang.

ZIRTIRTU SEM RUAL

Sorkar thar hian zirna tha qualitative improvement a duh takzet a nih chuan State capital Aizawl leh District capital Burma lam koh dan takah township hrang hrang leh khaw lian leh hmun nuam deuh apianga zirtirtu inhnawhtawt tlat thingtlãng unaute chan ve phak loha awmkhawmte bakah School Education Department subordinate offices leh DSE, Samagra offices, Secretariat S.Education office-a zirtirtu tam tak attached mekte hi Sorkar thar hian la chhuakin RTE, 2009-in a sawi angin an hna dik tak zirtirtu hna thawhtirin semrual se Zoram zirna hian rualkhai takin hma a sawn ang a, academic-ah hma a sawn ngei ang. Hetiang tak hian Sorkarin hma la tak tak ngam se zirtirtu thar lak belh a ngai lovang. Zirtirtu engemawzat mahni hna thawk lova hnadanga engage an tam em avang leh khhawpuia an inhnawhkhawm tam em avang hian zirtirtu indaih lo angin a lang mai zawk a ni. Tuna MR Teacher 848 vel leh SEDP Teachers 780 velte hi an thlawn hunah phei chuan zirtirtu semrual hi a taka kalpui ngei a ngai dawn niin a lang.

RAM LEH INHMUN MAN

Phai ramah chuan inhmun lo Ramin a hlut dan azirin rate mumal tak Sorkarin a nei a, a neitute’n midang zuar chhawngtu palai/puarak (Brokers) hmanga a zawrhtir pawhin broker ei ve tur tawk rate mumal tak a awm a, chutiang zulzui chuan inhmun leh building/flat an zuarin an hralh thin. Mizoramah chuan Sorkarin hetianga a kalpui ve lo nia a lan avang leh inhmun lo ram leh building zuartu leh commissioner (broker) ten duh tawk tawkin a man an chhiar a, anmahni ngei pawhin an lei ngam loh tur hlira to uchuakin an zuarin an hralh thin a ni. Chumai niovin Revenue Department kut chhuak thlap si LSC felfai tak a tak ram leilung hmuh tur awm silote leh inbukthuah tih ang reng tam tak awm nia langte leh inbumna tam lutukte hi Sorkar thar hmalakna hmasa tur pawimawh tak a ni bawk ang.

LIRTHEI HUNNA HMUN

A bikin Aizawl ruahman felloh khawpui (unplanned city) hi AMC khawih tur ni mah se, Aizawl Dawrpui phei leh shopping mall-a nileng nilenga lirthei huntir mekte hi Sorkar thar hian AMC nen inberem tlangin siamfel vekin thianfai ngam se hmalakna hmasaah dah se Aizawl khawpui chhung traffic tãwt lutuk hi a ziaawm ngei ang. Hei bakah hian kawngpui kama lirthei hun dan chen hian mumal takin dan siamsate hi kalpui ngam se, mi luhlul zual leh tihmawh apiang chu dimna leh thlei bik nei lovin khauh taka AMC in a kalpui theih nan thlirpui reng bawk se a tha ngawt ang.

KAWNGPUI BAZAR

A bikin Aizawl khawpui chhung kawngpui sir entir nan-Agriculture Directorate Office-Tennis court, Directorate Revenue Office etc.bul kawngpui kama thlãi, thei rah leh chawhmeh bazar kan han nei ta mai hi sorkar invawn fel lohzia tilangtu chiang tak a ni. Inrinni apiangin lirthei road tax chawitu zawk hian heng lai kawngpuite hi kan zawh thei lova thil mak tak leh zahthlak tak niin a lang. Japan ram khawpui Tokyo-ah chuan khawpui kawngpui sirah Sorkarin dawr te hawkers awm a phal lo. Kawngpui Kam inchhunga dãwr siam thei lo chuan dãwr siam ve ngawt theih a ni lo. Chuvangin, sorkar thar hian heng kawngpui sirtuaka inzuar thinte tan hian mumal takin bazar siamsak se he harsatna hi lirthei neitute leh sumdawngte tan hlãwkna a thlen ngei ang. He thil hi sorkar thar hian hna hmasaah a neih ngei a ngai a ni. Brig. T. Sailo PC Ministry lai khan kawlthei huanah bazar felfai tak siam a ni a, mahse, a hmang tangkaitu turte kha an phunnawi a, NGO thenkhat leh political party thenkhatin vuipuiin anmahni hamthat nana hman tangkãi tum niawm taka nasa taka an dodal avang khan pamtul a nileh ta a, Khatih lai khan huai takin sorkar khan kaltlangpui lui zel ngam seng chuan tunah chuan a changtlung tawh ngawt ang.

A TLÃNGKAWMNA

Sorkar thar hmalakna hmasa atana pawimawh hmasa kawng nga tarlan takte khi tihtakzeta sorkar leh mipui tangruala ram siam thatna kawnga hma lak a nih chuan Zoram hmel hi a danglam sãwt ang a, zirna, revenue, sorkar hna, traffic jam, bazar mumal leh khawpui inrelbawl dan mumal tak, kan neih phah ang a, Zoram chhunga cheng mizo mipuite pawh hian nuam kan tilehzual ngei ang. Hetianga kan tih theih ngat chuan Zoram rawn tlawhtu thenawm state leh ramdang atanga tlawhtute lakah pawh kan lang mawi anga entawn tlãk kan ni thuai dawn a ni. Tuna kan dinhmun ang renga kan khawsak hi chuan State tawp leh changkang lo kan ni reng dawn a ni. Chuvangin, tupawh lo sorkar se hna hmasa tura pawimawh tarlante khi bawhzui nghal thei se a va tihzia dawn em.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427