EN CHI HNIH by Rempuia R. Lutmang

KEN CHI HNIH

  • Rempuia R. Lutmang

Verb modify vel kan sawi hian “V1 V2 V3” kan ti \hin a, he bungrua hi sawi fiah hmasa lawk teh ang.
Eng dang ni loin kan verb thumal tam tak hi a \ul dan azira tihdanglam (Mizo \awng chuan “modify”; Sap \awng chuan “inflect”) sawina a ni. Hetiang hian:

Verb 1 Verb 2 Verb 3
V1 V2 V3
Bia biak be
Hria hriat hre
Pê pêk pe
Kang kan kang
Chhuak chhuah chhuak

Mizo \awngah V4, V5 thleng thleng kan nei ve lo a ni awm e. Khitiang thumal danglamah khian ‘a modify’ tih duah duah te hi a ninawm bâkah hmun a hek a, chu vang chuan mi thiamte’n ‘V1, V2, V3’ an lo ti fel thên a, chu chu kan entawn ve a ni.
V2-ah hian ‘ken’ chi hnih sawi tur a awm a, a chi dang a la awm belh a nih pawhin kan sawi tel chuang lo ang.

KEN – 1
V1-ah ‘keng’ tih kan nei a, V2-ah ‘ken’ tih a ni. “Pawisa chu i rawn keng daih em? I rawn ken daih loh chuan i ba mai dawn nia,” tiha ‘keng/ken’ hi a ni kan sawi. Hemi V2 thlûk hi,
“A va khu ve! Men a har leh lutuk.” (‘men: ang hian)
“A va chimawm e. Pen lawlh a nia ka duh ni.” (‘pen: ang hian)
“Tui in heh em mai, ren nachang reng reng in hre lo.” (‘ren’ ang hian)
“Chi an teng \hin. An ten khang sa i hmu tawh em?” (‘ten’ ang hian)
“Puan ven sâwi chhîng ang aw.” (‘ven’ ang hian)
A sipel leh a thlûk anpui dang nen khaikhin pawhin a thlûk tur a hriat mai theih bawk. Hetiang hian,
Keng – ken
Leng – len
Veng – ven (khua a veng)
Zeng – zen

KEN – 2
V1-ah ‘kian’ tih kan nei a, hei hi a chunga mi ang bawk khan V2-ah ‘ken’ a ni ve leh a, a thlûk erawh chu a dang hret. “Kawng min lo kian rawh u, min ken duh loh chuan in lêng lawp a ni mai,” tiha ‘kian/ken’ hi kan sawi meka chu a ni. A thluk chu,
“A va chimawm ve. Ben lawlh a nia ka duh ni.” (‘ben’ ang hian)
“I û chu i la chen lo deuh.” (‘chen’ ang hian)
“Lên hi den thiam loh chuan a tla khâwm nûlh zel.” (‘den’ ang hian)
“A va tenawm em! Ka ten lutuk!” (‘ten’ ang hian)
“Rul kua hi i zen ngam em?” (‘zen’ ang hian)
A sipel leh a thlûk anpui dang nena khaikhin hian a chiang bik. Hetiang hian,
Kian – ken
Lian – len

CHUAN
‘Ken’ hmasa zawk khi kan thluk dik lo nasa a, ‘ken’ hnuhnung zawk anga thluk ta mai mai kan tam hlein ka hria. Chuti ni lo se hetia ziah hi a \ul lo ang. Eng pawh ni se, vanglai liamin uaia vuai hun lo thleng pawh ni se, vul reng ang u aw.

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427