Aizawl Municipal Corporation (AMC) huam chhungah lei khawih danglam chungchanga inkhuahkhirhna leh inkaihhruaina hman tan a ni.
Nimin khan Aizawl Mayor Lalrinenga Sailo chuan he thu hi Aizawl |huampui venga an pisa-ah thuthar thehdarhtute hmaah a puang a. AMC huam chhunga lei khawih danglam chungchanga inkhuahkhirhna dan, AMC Site Development & Slope Modification Regulations, 2017 hi April 4, 2017 khan Mizoram gazette-a tihchhuah niin, Mizoram Municipalities Act, 2007-in thuneihna a pek angin, October 29, 2021 atangin AMC-in gazette notification-in a chhuah a. He dan hi AMC huam chhungah chauh hman tur a ni.
Aizawl khawpui bikah nikum chhung khan lirnghing chhinchhiah tham tum ruk thlengin, kum 2000 atanga kum 2021 chhungin leimin avanga chhiatna leh mihring thihna hi tum 119 a thlengin, kum tin lei min avanga chhiatna chhinchhiah tham hi tum ruk zel thleng ang a nih thu mayor hian a sawi a. “Chuvangin, Aizawl khawpuiah hian duh duhin an duhna lai hmunah lei kan laih thinte hi khuahkhirh a nih theihna turin AMC in hma a la a. Engineer leh mi thiamte kaihhruainain dan fel tak hnuaiah Aizawl khawpui chhunga lei laih dan thuneihna AMC-in a nei tawh dawn a ni,” a ti.
Kumin November 1 atanga he dan hi hman tan tura tih ni mah se, building permit pek leh hna lo tan laklawhte an lo awm avangin insiamrem hun chhungah mipuite pawh eng emaw chen ngaihhnathiamna neih a ni lo thei lo niin a sawi a. “Regulation siam turin hun a duh rei avangin hun eng emaw chen hnuah kan sorkarin min lo peihsak ta a. AMC hmalakna leh a bul tumtu liau liau a nih avangin kan chhuang hle a ni,” tiin, tun atang erawh chuan mu mal zawkin engkim khawpui venhimna kawngah lei min tur tam tak hi pumpelh theih tawh a rin thu Lalrinenga Sailo hian a sawi.
He danin a tum ber chu lung tla, lei tawlh, lei tla hniam, awm lo lutuka in sak, tui lian leh chhiatna dang tam tak tihnep/tihtlem bakah mu mal zawka khawpui thli theh thang te a nih thu a sawi a. Inkaihhruaina zawm that leh that loh en zui a nih tur thu leh a tul anga dan loa thil tite chu dan ang taka hremna pek an nih tur thu a sawiin, “Dan zawm tha lo nia local council in an hriat chuan hna thawh lai chawlh lailawk tir thei tu tur an nih avangin, an mawhphurha a sang hle dawn a ni,” a ti.
“He dan hi Aizawl khawp tana pawimawh em em a ni. Kan thenawm te in sak avanga in leh lo chan ta tam tak hun kaltaah an awm tawh thin. In leh lo chan em an nih loh pawhin rilruah hlauhna avanga zan mut theih lohna te, rilru hrehawm taka awm tak tak an awm tawh bawk. Aizawl khawpuia himna kawngah in sak te rinawm zawk leh rintlak, him zawka kan sak theihna tur a nih avang he dan hi a pawimawh em em a ni,” tiin, zaa za chhiatna hi pumpelh theih ni lo mah se, Aizawl mipui in sa tur leh lei lai tur zawng zawngte chu AMC ina ruahmanna a siam hi tawiawm a, zah sak a, dan ang taka hnathawhna kawngah mipuite thawhpui turin a Aizawl Mayor hian a sawm a ni.
Aizawl Mayor sawi danin, inkaihhruaina danin a behchhan ber chu Geo-Hazard International, USA te map siam a ni a. Hemi behchhanin leilung khawih danglamna hmun tur chu chi hnih — Low Landslide Hazard Zone leh Moderate, High leh Very High Landslide Hazard Zone-ah te then a ni a. Hmun thenkhatah chuan lei laih dilna ngai lo awm bawk mah se, AMC in map-a a neih Aizawl khawpui chhunga zaa 90 chuang chu lei laih dil tul tur anga ngaih a ni.
Lei laih phalna pek te chu phalna pek atanga kum khat chhung chauh a huam thu a sawiin, tupawh lei laih phal sak loh avanga lungawi lo chuan Board of Councillor’s ah rem tih lohna lehkha hmuh atanga ni 30 chhungin an thlen theih tur a ni.
AMC enkawl bawlhhlawh paihna hmun, sipai ho hmalakna, hmun fal leh reh lei laih avanga mi mal leh vantlang tana harsatna awm lohna tur hmun te, in hmun laih leh phalsak tawhna hmuna tlawhpawh tur kawng laih, lei chhun zawl a nihin; soil engineer emaw, engineering geologist kaihhruaina hnuaia leilung hausakna zawng leh rikrum thil bakah thlan laihah te he dan hian a huam lo thung.
Zawhna chhangin Aizawl Mayor chuan, he dan kengkawh turin AMC thawktu ngawr ngawr chu an la indaih loh thu a sawi a. Chutih laiin, mithiam 20 chuang zet chu license holder approve tawh an neih thu a sawi a. Tunah hian JE post thar pawh sorkarin paruk lai a remtih sak tawh thu a sawi.
The Zozam Times zawhna chhangin he dan ngai pawimawh lo a, an chunga hremna dan lekkawh chungchang chu, “Hremna danah hian kan hrut rual ang. Kan tihdang tlangpuiah hun kan han inpe a, chumi hun chhunga an insiamrem mai turah kan inngai a. Luhlul chhuah tlat an awm erawh chuan an chungah a inang vekin hremna kan lekkawh ang,” a ti.
Low Landslide Hazard Zone
- Hmun zal leh rem, ram awih dan degree 24 aia zal
- Lei laihna leivung cubic metre 200 tling lo
- Lei laihna leivung dawlna siam ngai lo
- Lei laih thuk zawng meter 3 tling lo
Moderate, High leh Very High Landslide Hazard Zone
- Ram awih dan degree 24 leh a aia awih zawng zawng
- Lei laihna leivung cubic metre 200 aia tam
- Lei laihna leivung dawlna siam ngai
- Lei laih thuk zawng metre 3 aia sang