- F. Vanlalrochana
PATHIAN KHAWNGAIHNA HNATHAWH CHU
Shane Taylor-a chu Britain rama jail tang zinga hlauhawm ber leh sual ber an tih \hin a ni a. Kan hriatthiam theih dan tur zawng chuan, a case neih ho hi a buru hlawm hle. Rukruk, tualthah tuma mi khawih leh thil tam tak a ni a. Kan sawi vek lo ang. ‘Britain rama mi tang zinga hlauhawm ber tih \hin a ni,’ tih lai hi lo chhinchhiah ta ila.
Jail a han lut a, a tanpuite leh Jail vengtute khawih a ching a, “A sual ber leh khirh ber nih ka tum tawp mai a ni. Damchhunga tan te chu engah mah ka ngai lo,” a ti. Jail-ah buaina nasa tak a chawh chhuah avangin kum li dang tan belh tir a ni ta nghe nghe a. Britain rama Jail hrehawm leh khirh ber berah kum 5 chhungin vawi 13 sawn kual a ni.
Kum 2006 khan, A tanna Jail pakhatah, Robert Bull-a nen an titi a, ‘Isua Krista chanchin hi rei deuh mai hi min sawipui a,’ a ti. “A â niin ka hria a. Amaherawh chu, a thil sawi pakhat chuan ka ngaihtuahna a luah ta tlat mai a. Chu chu, jail ata hi a chhuak ngai dawn lo a, mahse, a rilru leh thlarau erawh chu a zalen a ni tih thu a sawi chu.
Chutih lai chuan a thilsawi awmzia chu ka man mai lo a. Khung hran ka han nih leh takah chuan, ‘Robert Bull-a Kristian’ chu ka rilruah a lo lang fiah ta em em mai a. Lehkha thawn ngei ngei ka duh a, ka ziak ta a. Rang takin min rawn chhang ta a. ‘Pathianin i mit tih men sak che a duh a, I la hrethiam lo mai mai a ni’ a rawn ti a. Robert-a chu a â takzet niin ka hre leh a,” a tia lawm.
Long Lartin tan inah Shane-a chu an sawn leh ta a. Mi tam tak thattute, Terrorist te, Mi pawngsual chingte, drug zuar lal te, leh mi sualah pawh hardcore rual awmna a ni a. Chumi tan Inah chuan Alpha Course an tih hi a awm a. Chu chu Prison Ministry ang deuh hi a ni mai. A tira a tel ve chhan chu a thlawna cake leh biscuit a dawn theih vang mai mai a ni zawk mah a. Alpha course-ah chuan, an tawngtai thin a. A tir lamah chuan, jail ata a chhuah theihna atan a dil satliah ve mai mai \hin a. Ni khat chu, a hnena Pathian inhlan a, a hnen a inpuang turin tih tak zetin a dil ta a. Chumi tum chuan, Jail Chaplain nena tawngtai an ni a. A han tawngtai zawh chuan, thlarau in a pawl a. Dan rual lohin a mittui a luang a, a nunah danglamna mak tak mai a lo thleng ta a ni. Mi sual tawrawt em em maia kha a nun a inlet ta thawk a. Robert Bull-a angin tan inah zalenna a hmuta zawk a ni. Tharum thawh a chin zia leh a sual zia an lo hre sa tawh a. A nun a inthlak danglam ta daih mai chu mak an ti em em a. Mi tam tak chuan, tan in ata a chhuah hma theihna atana intifel chawp mai mai niin an ngai a ni.“Sawisak, nuihsawh, relphar leh rinhlelh ka hlawh a. Mahse, engah mah ka ngai lo. Ka rinna chan tharah chuan fiahna ka tawng niin ka hria a ni,” a ti. Kum 8 tang tur pawh kum 6 leh a chanve a tan hnuin an chhuah ta nghe nghe.
Middlesborough hmunah a khawsa mek a. St Agnes biak inah a testimony leh Pathian thu a sawi \hin a. Pathianni zan dar 6:30-ah an inkhawm \hin a ni.
‘Britain rama jail tang zinga hlauhawm ber’ an tih \hin pawhin Pathian khawngaihna changin a nun a inthlak danglam a ni.
Wasted years, wasted years
Oh, how foolish
As you walk on in darkness and fear
Turn around, turn around
God is calling
He’s calling you
From a life of wasted years
THLARAU MI
Kum 2013 june thla Pathianni hnuhnung ber a ni a, Tuikual kohhrana Revival meet \iak zanah Mizoram Synod Choir-ten Charles Wesley-a hla, “Engtin nge ni ka chhandamtu?” tih hla, KHB 184 na chu mawi takin an sa a, a hangin. He hla hi Kum 1738 khan Charles Wesley-a’n a thu a phuah a. Wesley a thih hnu hian 1825 khan, a thu awm hnu kum za deuh thawah Thomas Campbell-an a thluk a siam chauh a ni. Mizo tawnga lettu chu Rev. Dr. Rk Nghakliana, Isua neih ka duhzawk, Khawngaihna mak, Isua hnenah ka hima etc lettu kha a ni.
Revival meet a ni bawk a, biak in leh a chheh velah an lam luih luih a. Bawngkawn bial zaipawl an han zai leh a, an hla sakin a zir bawk a. An lam leh luih luih mai. Mizoram Synod Choir an han zai a, “Engtin nge ni ka chhandamtu” tih hla Wesley-a classical hymn an han sa zet chu lam an awm ta mang lo a. Mi Pathum chu an lam ta awm e. Heng hlate hi chu mizote chuan lam hla lo kan tih chu a ni mai thei e; Chutih rual erawh chuan, mahni nuam tih vang ni lo, Pathian avanga lam \hin tan chuan lam hla lo a awmlo a, Synod choir-in an hla sak te ngat phei hi chu lam mi tan chuan lam loh theih lohah ka ngai zawk.
“Hmangaihna mak engtin nge ni,
Ka tan Pathian i lo thih le?
Thiamloh chan reng ka hlau tawh lo’ng,
Isua ka ta, kei ama ta;
Mi nung Krista zawmin ka nung,
Pathian felnain ka inthuam ta.
Lalthutthleng chu ka pan ngam ta,
Kraun hlu Krista zarah ka ta” han tihte chu Thlarau mi dik tak tan chuan lam loh phalna chi a ni dawn em ni?
SOCIAL MEDIA LEH MAHNI INTHUNUN THEIHNA
Mizo ten Social Media kan hman thiam loh thu kan sawi fo a, kan la hmangthiam tak tak chuang lo a nih hi. Engemaw thil thleng leh issue hlekah, dengkhawng leh lei kuai thei berin thu kan han chhuah pawp a. Huaisen leh dikna duh nihna emaw kan ti \hin nite pawhin a lang a, \henkhat chuan lansarh an khelh vangte hi a ni \hin.
Phone leh hmanraw dang tha kan neih tak avang hian, duh duh sawi ve theiah kan inngai a, kan sawi te chu miin ngai pawimawh hiam hiam turah te pawh kan inngai bawk niin a lang \hin bawk a. Ram hruaitute lo bei ngar ngar mai te, kohhran lo bei ve ngar ngar mai te, YMA leh khawtlang \hatna duhtute lo bei ve ngar ngar mai mai te hi kan awm kum tluan a. Thudik tluantling lo deuhte hi uar deuhin kan han bawl phuan a. Kan sawi lo tuipui tawk te te hi chu kan hmu ve zel bawk a, Social Media khawvelah hian kan so ve bulh buh mai \hin.
Mi mal demna leh khawtlang hruaitute chet dan te leh Damdawi In thawkte chet dan etc demna han Social Mediaa han chhuah hluai te hi huaisen leh dikna duh miin min tise tih vang a ni foin a hriat. Rin ang ngei ngeiin, FB ah te, Whats app-ah te, Chanchinbu-ah te Ngaihdam dilna an chhuah leh \hin. A chang chuan ukil kan rawihte a ngai bawk.
Politika kan elpuite dim lo baksak loa social mediaa beih kan ching nasa ta hle. Hmaichhana kan ngam loh turte nasa takin kan diriam a. Hetiang tih kan ching avang hian a tuar tur tur hian tuar sela a harh pawh kan harh deuh mahna!
Kan duh ang zawng hi kan sawi thei ngawt lo, mi pawisawi leh rilru natna thlente hi a nghawng let a na duh fu! Ropuia kan inngaih ang ai hian kan ropui lo a. Keini aia chak leh lian zawk hi a lo awm zel a. Chapo tak hian kan tlawm leh zal zal \hin a. A hma lawka Pa em em mai khan, “Ngaihdam” kan dil leh hnà hnâ \hin.
Dik lo kan hmu tak zet a nih chuan, a beihna tur dik zawk leh a siam\hatna tur kawng mumal zawk hi a awm. Khawvel hi kan ngaih dan angin a kal vek dawn lo a. Kan ngaih dan lo anga thil thlengte hi a dik lo vek tihna lah a ni hek lo. Nung ho tur chuan mi dangte kan mamawh a, Khawtlang inhruaina hnuaia kan kun te, sawrkar thu kan zawm te, kohhran kaihhruaina kan zah te hi a ngai \hin.
Thu post leh kan thu chhakchhuah mai niloin, kan thlalak leh mi lem post thlengin sum kar awmloa khawsak kan ching tur a ni lo. Khawiah mah account lem phenah a bihruk hlen theih nahek lo.
Thu hnu dawn lek loin kan han phûl ve chiam a, Ngaihdam dil leh hnà hnâ hi a ngai thin, Mipa diktak tan chuan tlawm thlak lutuk a ni tih hi hriat tur a ni. Mi an hlim êm êm laia lo thinrim êm êm mai, Mizo te thil tih apianga phunna tur lo hmu ve zel mai te hi nih loh tur. Thih hnuah ruh a mawih chak bik \hin.
Mihring hian discipline te hi kan mamawh a. Mi dangin min rawn discipline hi chu nghah loh tur, a zahthlakin a tlawm thlak a, inti pa tak maiin, chapo taka ngaihdam dil angai \hin. Mahni in discipline mai hi a \ha.
Social Mediaa kan tel ve vang te, Smart Phone kan hum a, whats app leh FB a mi lian leh mi ropui ber ber te kan pawl ve phak avang hian anmahni ang kan va ni ve ta e tihna a ni lo a. Tia pui en a han en a, mi lian tak nia kan inhriat chiah phei hi chuan, kan che sual \hin. Chapo taka tlawm leh vawng vawng angai \hin.
Eng ang mihring pawh ni ila, dan hnuaia kun vek tur kan ni a. Danin a ban phak loh tak tak kan awm lo. Social media nuam i ti viau a nih chuan, hlauhawm a hnai, bawk rawh.