Tribal Hmeichhe President, Oh… My God!

  • Hriatpuia Pa, Kolasib

Tunhmaa Mizo Kristianten ‘Non-Mizo’ kan tih, Pathian thu kan hrilh a, inkhâwmna kan neih pui a, kan ram chhunga hnam dang Chanchin Tha kan hrilh pui berte chu kan rama kawng siama rawn inhlawhfa, ‘Dumka’ kan tih maite kha an ni thin a. Khâng ho kha ‘Santhal’, Bihar state-a Dumka district (Tunah chuan Jharkhand state an ni tawh) atanga lo kal ni-a sawi an ni vek thin a nih kha.

Dumka tih takah an dum chiang kâk kâk viau hlawm a. Santhal an nih avangin an tliang mawm thal mai bawk. Mizo tawnga fiamthu tlanglawn tak mai pawh, ‘Dumka hlawh la ang mai’ tih kan lo neih chhoh tâk te pawh kan hre awm e!

Hun a kal a, ni a liam a, thla a vei a, kum sûl pawh a inbang liam mawlh mawlh a. Kum 2022 a lo inher chhuah meuh chuan India ram President chu Santhal hmeithai, Droupadi Murmu a ni ta daih mai! ‘Dumka labour hlawh la’ kan sawi ang mai mai a ni tawh lo. Dumka zawng zawng ‘Murmu’ kan han ti thlazen te kha hman ni lawk thil kha a la ni tak tak a. Mahse, Santhal hmeichhia Murmu ngei chu President of India, India ram sipai ‘Supreme Commander’ a ni ta daih mai a nih hi!

India ramin zalenna a sual hlawhtlin a, mahni ke-a a din atanga rei vak lo, 1951 khan BJP hi din a ni ve nghâl a. Mahse, kum 30 chhung zet chu Party anga han tho chhuak a, India rama ro han rel tur ruangam an pu lo va. Mahse, kum 1980-ah; 1977 inthlanpuia Indian National Congress party paih thlaa sorkarna rawn siamtu Janata Party a tlûk chhiat hnu khan BJP hi a rawn lian chho ta tak tak a. 1996-ah phei chuan, a mala rorel tham ni lo mah se, Parliament-a MP ngah ber an ni ta hial a. Kan hriat vek angin kum 2014 hnuah phei chuan BJP chu vung lutuk tak maiin India ramah an lal chho ta a. Khawvêla party member inziak lût ngah ber an ni ta hial a. National Democratic Alliance (NDA) a an thawhpuite nen, sorkar laipuia ro an rel mai piah lamah India rama state 28 zinga 18 zetah ro an rel ta mek a ni.

Kum 2014-a an sorkar atang khan BJP hian tum bulfûk nghet tak an nei tih hi a chiang reng a. Supreme Court thlenga an duh dana ro an rel theihna turin India ram Judiciary hrang hranga judge-te chu an sawn kual kîkawi vêl a. Kum 2019-a MP tam zawk neia an sorkar leh meuh chuan awlsam takin, tuan leh mang ata tawha Hindu leh Muslim-te inchuh ram, Ayodhya-a mi chu awlsam angreng takin Hindu tâ a lo ni ta ringawt a! Citizenship (Amendment) Act an siam tha a. India ram zalen hnu leh Ram Danpui kan hman atanga India tana hling lian tak ni nghâl sa Jammu & Kashmir, Muslim kulhbingsang pawh chu hnungkhirhin, che thei lovin an siam a; BJP-in Muslim-te an nghaisak dan hi sawi mai hian a siak lo zâwk.

En teh, 2017-ah India ram President atan Dalit hnam, untouchables an tih zinga mi, India rama hnam chhe mi zinga mi ngei mai Ram Nath Kovind chu President a ni a. Kuminah President kan thlang leh a, BJP chuan Tribal hnama mi, Santhal hmeichhia chu President atan an dah leh ta mek. Eng thil nge thlen tir an tum le!?

Social media kan khawih a, fake account hmanga kan duh duh kan sawi phar phar lai hian, Central sorkara BJP thluak bur rualte khu chuan awmze nei takin India ram hi an kaihruai mek a. Sîksawi theih apiang an sîksawi a, an tana tha tura an duh ang thil an tih theih dawn phawt chuan nghaisak leh chêksawlh ngai apiang chutiang chuan ti mek a ni tih hi i ngaihtuah ngai em?

A thli beng zawng ûma kan tleh dul dul a, social media-a ram kan inhmangaihsiak lai hian, social media-ah vêk tunlai titi ril ruih mai hi i lo hmu ve em? India ram Danpui duangtu Dr BR Ambedkar khan ‘India ramah Tribal hmeichhia a President chuan Tribal-te tana reservation hi tihtawp tur a ni tih a sawi’ tihte chu mi fate titî a nih leh mek tâk hi!

He thu hi thu vuvûk, thu lawilo, Hindu social media warrior-te sawi vêl mai mai, takna nei lo a ni e an ti. Mahse, chu takna nei lo thu vuvûk phenah chuan eng thil tak emaw tak hi chu a inphum lo maw!? Ngaihtuah chiang teh – beng sikin aw!

India ramin Danpui a neih tirh atanga Danpuia inziak ve nghâl, Article 370 chu phekphelenin, tharum leh thu rum hmangin rah hrual a ni a. Hmasang ata India sorkar laipui thuneihna hnuaia inhamtang der der a, zalên ru tak si-a India ram budget maktaduai tam tak ei ve reng thin Jammu and Kashmir ram, nghet taka Danpuia inziak tanchhan tur neite chuan tûnah chuan tanchhan tur an nei ta rêng rêng lo nia!

India ram tribal te leh hnam tenau zâwkte humhalhna dan, Article 371, 371-ABCDEFGHIJ te hi engtia kan neih nge i hria em? Hun hrang hrangah, hnam tenaute tihlawm nan leh politician-ten vote an hmuh theih nana siam chawp leh bel chawp a ni a. India ram Danpuiin Mizote min humhalhna, Article 371G hi kum 1986 kuma India ram Danpui Siamthat vawi 53-naa telh thar kha a ni. An duh phawt chuan Article 370 rap hrualtute hian eng vang tehlulin nge 371 hi an zah bîk ang? I hrethiam em?

Kum 2014-a BJP-in sorkar laipuia thuneihna an chan atanga ‘Operation Lotus’ an neih a, India ram state hrang hranga sorkar phet thlu a, a dik a dawk pawh sawi lova lalna leh thuneihna an chan chhoh zêl dan te hi chhût chian a va pawimawh êm! MLA 60 awmna Assembly-ah, MLA 11 chiah nei BJP-in Arunachal Pradesh-a Chief Minister an neih dan te, Goa-a tlem zawk ni chunga an sorkar tho dan te – sawi tur a tam lutuk. Kan duh emaw duh lo emaw, BJP force turu lutuk tak mai hian min la rawn nuai ve ngei ngei dawn tih hi i kut i hmu anga chiang khan a chiang chho zêl.

India rama BJP-in ro an rel hi a tha lo ve, kan tan a hlauhawm e ka ti lo. BJP hruaituten India ram an hmangaih dan te, India ramin hma a sâwn theih nana hma an lâk dan te hi a ropui lutuk. International Relations-a BJP politician-te hma lâk dan ril leh thûk tak te; khawvêl huap pawha Foreign Minister tha ber ti-a sawi ngam ni mek Subramanyam Jaishankar kan neih mek te pawh hi ka hria – nuam ka ti. Mah se, tunah hian MAHSE lian tak kan hmachhawn mek niin ka hria a ni.

BJP hnuaiah hian hnam tenauten hmun pawimawh an luah a, dinhmun sang an chelh a. India rama ama huang chhunga lal ber – Comptroller General of India ni lai Santhal mi thiam Girish Chandra Murmu a nih te pawh kan hria e. BJP hian India ram hi hnam tin chi tinte intluktlanna ram, a hran a paa duat bîk, reservation ngai awm lohna ramah an siam mek. Chu chuan India ram Danpui hnuaia kan inhumhimna bang hi a nek puar pawp pawp mekin i hre ve em? Chutiang zawng chuan i ngaihtuah ve em?

Ni, India rama lal ber, President meuh pawh Tribal hmeichhia a nih theih tawh chuan, eng vangin nge a hranpaa humhalh a, duat bîk a, Dan hran hmanga huanghung kan ngaih reng bîk ang? Sawi theih kan nei tlem tawh asin!

‘Droupadi Murmu – India ram President! Oh, My God’ a ni ringawt mai! Lo ngaihtuah la, lo chhinchhiah ve teh. Ril tak a ni, ril turu tak a ni!

Leave a Reply

error: Content is protected !!

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427

Notice: ob_end_flush(): failed to send buffer of zlib output compression (1) in /home/thezozam/public_html/wp-includes/functions.php on line 5427