Zawlkhawpui senmei chan ni

  • Mahmuaka Chhakchhuak

Feb. 28, 1966 (Thawhtanni) zingah chuan khawchhak lam atangin a ngai te bawkin Ni chu a rawn chhuak leh a, Aizawl khawpui pawh a rawn chhun leh ta uar mai. Pawn lama a lan danah chuan thil danglam engmah awm lo ang maiin van boruakte ngei pawh chu a thiang kuk mai a, nimahsela a bik takin Aizawl khawpui chhungah chuan a rukin boruak a rit em em thungin a thenah phei chuan mei alh ang maia sa a ni hial tawh a, a puak keh lo chauh tawh zawk a ni. Chumi ni tlailam dar 4;30 velah chuan ralthuam chi hrang hrang an thuhrukte chu hman mai theih tura tihfai a niin Mission venga Synod Bookroom kawmchhak, motor in chhuat hnuaia phum erawh chu khaw en laia lakchhuah a rem loh avangin khaw thim hnua phawrh tura ruahman a ni a. Feb. 28, 1966 zanah hian Aizawl Electric venga Pu LN. Tluanga te chokaah chuan Grenade an ti puak palh hlauh mai a, hei hian Aizawl khawpui hi nasa takin a ti ralkhel nghe nghe a ni. Nimahsela ruahmannate chu thulh theih a nih si loh avangin March 1, 1966 Zero Hour-a MNF hotute’n Pu C. Rochhinga In, Thakthing tlanga Independence an puan zawh veleh chuan Volunteer lamin Mizoram chhunga sorkar hmun pawimawh zawng zawng chu an thuhnuaia dah tumin beihpui an thlak ta nghal a. Lunglei, Champhai, Sangau leh Tlabungahte chuan Sipai Post beih nghal a niin Aizawlah erawh chuan Sipai Post hi bei hmasa loin Treasury an la hmasa thung a.
March 1, 1966 zingah chuan Aizawl khawpuia Treasury chu Volunteer hoin hualbet nghalin a vengtute inrin hmain an bawh thut a, Duty-te chu an chet hmain an man a, an phuarbet nghal bawk a, chuti chuan harsa lo takin an la thei nghal mai a. Hetih lai bawk hian Volunteer thenkhatte chuan Aizawl leh hmundang inbiak pawhna Telephone line an lo tichhia a, motor Petrol dahna hmunpui BOC pawh an thuhnuaiah an dah nghal bawk a ni. Khawpui chhungah chuan buaina chi hrang hrang awmin nunau tan phei chuan a ralti nghal hle mai a, Aizawl khawpui chuan a la hmelhriat ngai hauh loh Curfew chu chawhnu atangin puan zui alo ni ta bawk a. Hetih lai hian Aizawl khawpuiah 1st Batallion Assam Rifle tih loh chu sipai dang engmah an awm lo a, a awmchhun Assam Rifle-te pawh hi hmun danga awm an awm nual avangin Aizawl khawpuiah hian mi 300 vel chauh an awm a ni. Anni ho chuan trench khur te laiin an inpuahchah ta chuk chuk a, hmunpui lam atanga thu an dawn loh chuan Civil buainaa inrawlh ve mai a rem si loh avangin Civil Police te kutah an dah rih a.
March 2, 1966 ah chuan Assam sorkar chuan The Assam Disturbed Area Act, 1955 tlawhchhanin Mizoram chu ram buai – Disturbed Area ah a rawn puang ta nghal a. Hemi zanah hian Assam Rifle-te chu Aizawl khawpui chhungah Patrol-in an vakchhuak tan a, zan dar 11;45 vela Assam Rifle motor Chanmari lamah an tlan phei chu Govt. Mizo High School pan chhohna step bul lawkah chuan Volunteer 30 vel hian silai panga vel lek nen an lo lambun a. Assam Rifle te hi Jeep pathuma kal an niin pakhat chu a chhe hneh hle mai a, pakhat pawh chu a kang nasa viau bawk. Hetianga buaina a awm tak avang hian Bawrhsap T.S. Gill chuan March 3, 1966 chhun dar 12;00 ah Zoram pumah Curfew a puang ta nghal bawk a, hemi zan hi Volunteer te’n Assam Rifles Quarter lak an tum zan chiah a ni a, Tuikhuahtlangah zan dar 10;30 vela an inhawrkhawm lai chuan Tuikhuahtlanga Civil Surgeon Bungalow vengtu Assam Rifles pakhat chuan silai a tipuak palh ta hlauh mai a, chu chu MNF Volunteer te chuan lo chhawn nghalin an inkap tawn ta a. Quarter Guard-a inralring taka sipai awmte pawh chuan an silai hmetpuak bawkin Aizawl khawpui chhunga inkahna hmasa ber chu a thleng ta a.
Zankhuaa inkah a niin a tukah pawh chuan inkah chhunzawm zel a ni a, Quarter Guard la tura Volunteer te inrem fel hmaa silai hi puak a nih avangin an inralsai ta ringawt mai a ni. Aizawl chhim lama Volunteer thenkhatte chuan Tuikhuahtlang behchhanin an kap a, hmar lama awmte pawh chuan Chhinga veng leh Hospital tlang atangin an kap bawk a, silaimu leng velin Civil Hospital hi a deng nasa bawk a, damlo leh damdawiina thawkte pawh an buaiin an mangang hle a ni. Khawpuia cheng mithenkhatte chuan Aizawl chhuahsanin Zemabawk lamahte Durtlang lamahte leh a rem rem lam panin chhungkua tein an chhuak sung sung bawk a. March 3, 1966 zan dar 10;30 vel atanga inkap hi March 5, 1966 chhun dar 12;00 thleng vel an inkap a, an inkap rei hle mai. March 5, 1966 zing lam dar 10 velah chuan Aizawl khawpui chhungah Jet Fighter (F 104 Phantom Z) pakhat chuan Aizawl khawpui chungah rawn thlawk kualin vawi engemawzat a thlawh kual hnuah chuan dimna awm hlek loin puakrang leh Bomb hmangin a han inhrosa tak tak mai a, nunauho thlabar dan mawlh kha suangtuah ngam pawh a ni lo. Khatla dawr phei chu a kang ral vek nghe nghe a ni. Hmun tam takah Bomb an thlak bawk a, hemi zanah hian AR te pawh chuan Bazar phei an kap alh ve bawk a, khawpui chhung chu hmuntin rengah kangmei chhuakin Concrete In pahnih/ pathum tih loh chu a kang fai vek a ni.
March 6, 1966 (Pathianni) ah pawh chuan zing dar 7-ah Thlawhna pali rawn thlawk lehin Aizawl khawpui chu an duhna lai lai an kap a, an bomb bawk a, duhtawka an sawisak hnuah an thlawk bo lehnghal a. An lian fel chauh maw tihah thlawhna chi dang pali bawk chu Tezpur atang bawka rawn thlawk lehin Aizawl khawpui chu an han nghaisa leh tak tak mai a, duhtawka an chet hnuah an liam thla leh a, an thawm a reh fel dawn chauh tihah thlawhna pali bawk chu Aizawl khawpui chungah rawn thlawk lehin nasa tak maiin an rawn che leh a, hetiang reng renga dimdawina nei hauh loa an han che ta mai hi rapthlak tak hi a ni ringawt. Aizawl khawpui chhungah chuan engmah reng reng chu hmuhtlak a awm lo a, meikhu leh thing bung mut emaw chauh hmuh tur awmin suangtuah phak bakin Aizawl khawpui chuan kangmei a tuar nasa a ni. Mipui mangang thawm pawh hmuntinah hriat tur a awm a, tumah inchhan a, in tanpui thei bik pawh awm chuang loin mahni sahimna atan a theihna hmun hmunah, a remna hmun hmunah an tlanchhe hlawm a ni. Hetih laia Concrete Building nei awmchhun pathumte; Pu Lalhmingthanga, Pu Pachhunga leh Pu Buangthanga te tan pawh sahimna tura tlanchhiat ve tho a ngaih avangin an In thate pawh luahlum thei bik loin an rauhsan a.
Hetiang taka Aizawl khawpuiin sipai kut a tuar ta hi hriatthiam pawh a har hle a, khatih laia Prime Minister Indira khan Mizoram chu lainatna leh khawngaihna tel hauh loa vaivuta chantir hial pawh a duh a ni. He ni pawimawh tak mai hi kumtina kan thinlunga India huatna Ni atana kan hman erawh a rem lo ang a, keimahni ngei pawh Republic of Indian hnuaia awm kan nih tawh bawk avangin mizo mipuite inpumkhatna ni atana kan hman zawk a tul a ni. Kum 1947 daih tawhah khan (Feb. 28) Mao Tse Tung-a hote chuan Taiwan mipui 20,000 aia tam chu an kap hlum a, Taiwan ram chu tahna ram hi a ni ringawt mai. Nimahsela chu ni pawimawh tak mai chu National Unity day (Remna Ni) atana hmangin tunah chuan hnam inpumkhatna atana hun pawimawh takah an lo hmang ta zawk a, kumtinin urhsun takin an lo hmang ta a ni. Hetiang hian keini pawhin he ZAWLKHAWPUI SENMEI CHANNI hi hnam inpumkhatna ni atana hmanga lawmna ni – Thanks Giving Day anga kan hman hi a tha hle mai. He ni pawimawh tak hi hnam inpumkhatna atana kan hman a, thinlung hmunkhat neia kan awmna ni atana kan hman ngei hi thil pawimawh leh tul tak a ni.

Leave a Reply

error: Content is protected !!